  The Esperanto Gazette for the spread of the International Language. ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ CE
N.B. N.B. Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis postmarkon. Alsendatajn artikolojn la Redakcio lau bezono korektos. Oni povas sendi la abonpagon per postmarkoj, kiuj estas akceptataj lauvaloro. Oni sendu ciujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67, Kensington Gardens Square, London, W. Vol. I., No. 13. Subscription, 3s. Per Annum. Single Copies, 4d. net. Nos. 2 to 8, 6d. each; Nos. 9 to 12, 4d. each, net. NOVEMBRO, 1904. Several correspondents have written for my opinion anent the new British Esperanto Association. The success or non-success of the undertaking largely rests on its ability to convince the British Esperantist that it is to his or her advantage, social or financial, to become a Member of the Association direct, as well as participating with a local group, under a capitation fee. This advantage may not be apparent at first sight, but I firmly believe that, with efficient management, it will be realised by those who are public-spirited enough to become Members of the central body. Correspondence Bureau, Hotel arrangements, Commercial Exchange and Mart, Lending Library, Social Gatherings, Examination facilities, etc., should bring a large and increasing membership. But it is absolutely necessary that the enterprise be begun with courage and determination. No success may be reasonably expected unless a permanent office be engaged, and an Assistant (paid) Secretary be appointed, who may be always in attendance there to answer inquiries. If its promoters are contemplating a less venturesome line of action, I am strongly of opinion that the proposed Association will be at best but a weak measure, and end in disaster. The only excuse for this latter course would be an unfortunate lack of funds. Will not some one among our friends, well provided with this world’s goods, be disposed to generously advance a small sum (at interest, if needs be) sufficient to start the Association in a manner befitting its comprehensive title? The Hon. Secretary is:—Harald Clegg, Esq., 39, Constantine Road, Hampstead, London, N.W. Personally I greatly regret that, as announced at the Inaugural Meeting, I have not the leisure to take any official part in the work of this desirable organisation, but heartily wish it every success. Voco el la Himalajo.—Eble, pro la konata disvastigo de la kara lingvo, vi ne miros lerni, ke Hinda monaho, logante en la soleco de la Himalajo, sesdek mejlojn for de la fervojo, kaj multaj mejloj malproksime ec de postoficejo, allogigis je giaj carmoj. Sajnas al mi, ke Esperanto rilatas tiel al la mondaj lingvoj, kiel Vedanto rilatas al la religioj de la mondo. Esperanto donas internacian lingvon al la parolantoj de ciaj lingvoj, kiel faras Vedanto, donante al ciaj religianoj komunan spiriton, au religian subapogon. Plue, tiel en la unu oni ne devas forlasi sian nacian lingvon, tiel, en la alia, oni ne devas forlasi sian religion. Sage diris Max Muller: "Vedanto havas spacon por preskau ciaj religioj, ne, gi cirkauprenas ciujn." Kaj, aliloke li skribas: "Samtempe mi ne faras sekreton ke, tutan mian vivon, mi tre satas Vedanton. Mi plene povas konsenti kun Schopenhauer, kaj tute kompreni tion, kion li signifis, kiam li diris: ‘En la tuta mondo ne estas ellernado, krom tiu de la originalo (de Upanisadoj) tiel helpanta, kiel tiu de la Upanisadoj mem. Gi estas la paco de mia vivo, gi estos la paco de mia morto.’ Kaj mi nek timas, nek bedauras diri, ke mi partagas lian entuziasmon por Vedanto, kaj mi sentas, ke mi suldas al gi pro multoj, kiuj helpis min en mia paso tra la vivo." Mi finos tiujn ci malmultajn liniojn kun verso el Sanskrita prego, komune uzita inter Hindoj: "La universaj religioj de la mondo, ciuj elvenas el malsama vidpunkto, kaj ciuj demandas por si bonegecon kaj sanegecon, sed, kia ajn estu la vojo, rekte au malrekte, oni iras lau sia sato. Vi, Ho Dio! estas ilia sola fino, kiel la oceano estas la sola fino de la riveroj." Anando. Mi deziras preni la unuan okazon danki tiujn legantojn kiuj jam estas reabonintaj. Kaj mi esperas ke la ceteraj afable sendos senprokraste siajn reabonojn gis la fino de 1905, por ke la demando de la pligrandigo de la Gazeto povu decidigi. Diversaj leteroj alvenis, enhavantaj utilajn proponojn. Tial, Australia amiko proponas ke ciuj verkantoj metu post siaj nomoj literojn, indikantaj la de ili komprenatajn lingvojn. Tiamaniere, "Sro Adamo Blanko, F.g.AGk." signifus ke li bone la Francan, iomete la Germanan, kaj bone la Antikvan Grekan lingvojn komprenas. Tio ci certe estus interesa, kaj kredeble estontaj verkantoj laue indikos siajn lingvajn povojn. Abonanto el la Nordo skribas: "Permesu al mi gratuli vin, pro la disvastigo de la Esperanta Gazeto. Sur la Augusta numero mi enmetis malgrandan anoncon inter la Adresareto. Mi jam estas ricevinta kvin respondojn el Belgujo, kvar el Francujo, du el Rusujo, kaj po unu el Bulgarujo, Hungarujo, Italujo, Hispanujo, kaj Maltujo. Estus interese ekscii, cu ekzistas alia gazeto en tiu ci lando eldonata, kiu estus alportinta tian agrablan rezultaton post elspezo de nur sepdek centimoj!" Amerika Esperantisto skribas: "Eble estus sage posti vian jurnalon nefaldatan, sub granda kovrilo, kiel oni ofte faras en la Unuigitaj Statoj. Mi intencas bindigi miajn gazetojn, kaj la faldo igas malgrandan difekton." Eble kajeroj senditaj alilanden premigis pli ol la enlandaj numeroj. Sed cu tiu ci difekto ne malaperos post la bindigo? Malfelice, oni ne povas uzi grandajn kovrilojn; pro la pezo; sed ciam, kiam du ekzempleroj estas menditaj, ili estas sendataj lau tuba formo. Angla Abonanto deziras la forigon de la dulingvaj pagoj, naive konfesante ke li estas "mallaborema." Kontraue, niaj energiaj alilandaj amikoj multe satas la lauvortajn tradukojn, kiuj helpas ilin ellerni la Anglan lingvon. Kiel Esperanto helpas je la akiro de nia lingvo, tiel gi helpas je la internaciigo de ciunaciaj literaturaj juveloj; kaj ni tre kontente akceptas la novan tradukon de la mondfama L’Avare, de MoliÈre, verkita de la klerega Sro Sam Meyer (kosto 9d.). Aliaj novaj tradukoj estas la Eneido, Kantoj 1 & 2, de Dro Vallienne (7d.). kaj Cikado ce Formikoj (Franca Komedio), de la studentoj en Chaumont, sub la estreco de Sro RÉnÉ Deshays (7d.). Multaj legantoj atendas la aperon de La Ventego de Shakespere, tradukita de Sro Motteau. La verko estas inter la manoj de la presistoj, kaj kredeble eldonigos cirkau la monatfino (kosto, 2f. 60, kun verda leda kovrilo kaj ilustrajoj). I wish to take the first opportunity to thank those readers who have already renewed their subscriptions. And I hope that the remainder will kindly send, without delay, theirs till the end of 1905, so that the question of the enlargement of the Gazette may be decided. Various letters have come to hand, containing useful suggestions. Thus, an Australian friend proposes that all contributors should place after their names letters to indicate the languages they understand. So "Mr. Adam White, F.g.AGk." would signify that he was acquainted well with French, slightly with German, and thoroughly with Ancient Greek. This would certainly be interesting, and probably future contributors will thus indicate their linguistic attainments. A Northern subscriber writes: "Allow me to congratulate you on the circulation of The Esperantist. In the August number I inserted a small advertisement in the Adresareto. I have already received five replies from Belgium, four from France, two from Russia, and one each from Bulgaria, Hungary, Italy, Spain, and Malta. It would be interesting to ascertain if another gazette published in this country exists which would have brought such a gratifying result after the expenditure of only sixpence!" An American Esperantist writes: "It might be well to mail your journal unfolded, under a large cover, as is often done in the United States. I intend to bind my gazettes, and the folding causes a slight defect." Maybe, copies sent abroad have been more crushed than inland ones. But will not this defect disappear on binding? Unfortunately, we cannot use large envelopes on account of the weight; but always, when two copies have been ordered, they are sent in tube form. An English subscriber wishes for the abolition of the bi-lingual pages, naÏvely confessing that he is "lazy." On the other hand, our energetic foreign friends greatly appreciate the literal translations, which assist them to learn English. As Esperanto helps in the acquirement of our language, so does it assist in the internationalisation of the literary gems of all nations; and we gladly welcome the new translation of MoliÈre’s world-famous L’Avare, by the most able M. Sam Meyer (price 9d.). Other new translations are the Æneid, Cantos 1 & 2, by Dr. Vallienne (7d.), and Cikado ce Formikoj (a French comedy), by the students in Chaumont (Haute Marne), under the direction of M. RÉnÉ Deshays. Many readers are awaiting the appearance of Shakespere’s Tempest, translated by Mr. Motteau. The work is in the printer’s hands, and should be published about the end of the month (cost, 2s. 1d., with green leather cover and illustrations). LA TREZORO EN LA ARBARO.Dua rakonto de la klerega romanisto H. G. Wells, tradukita (laupermese) de Martyn Westcott. La kanuo[1] jam alproksimigis al la marbordo. La golfeto plilargigis, kaj interspaco en la blanka rifa saumo signis la lokon kie la rivereto enfluas en la maron; la pli densa kaj malhela verdo de la virga arbaro montris gian fluejon de la malproksima deklivo monteta. Tie ci la arbaro atingis rekte gis la marbordo. Multe pli malproksime, dubelumaj kaj iom kvazau nuboj lau apero, levigis la montoj, kiel ondoj subite malfluidigintaj. La maro estis trankvila, krom pro preskau nevidebla marmovado. La cielo flamegis. La homo kun la skulptita remileto haltis. "Gi devas esti ie apude," li diris. Li enkanuigis la remileton, kaj etendis rekte antau si la brakojn. La alia homo estis sur la antauparto de la kanuo, zorge rigardante la teron. Li tenis sur genuo flavan paperan folion. "Venu, kaj rigardu tion ci, Evans," li diris. La du homoj parolis mallaute, kaj iliaj lipoj estis malmolaj kaj sekaj. Tiu, nomata Evans, balancis sin laulonge la kanuo, gis kiam li povis rigardi gin trans la sultro de sia kunulo. La papero sajnis esti kruda geografia karto. Pro ofta faldado, gi farigis tre cifita kaj eluzita preskau gis pecetoj, kaj la dua homo kuntenis la makulitajn pecetojn tie, kie ili malkunigis. Sur gi oni malklare povis distingi, verkitan krajone kaj preskau forfrotitan, la konturon de la golfo. "Jen!" diris Evans, "estas la rifo, kaj jen la fendo." Li gvidis sian fingregan ungon sur la karto. "Tiu ci kurba kaj torda linio prezentas la rivereton—mi povus ja trinki nun!—kaj tiu ci steleto montras la lokon." "Vi vidas tiun ci punktan linion," diris la homo kun la karto; "gi estas rekta linio, kaj gi kuras de la fendo de la rifo, gis tufo da palmarboj. La steleto estas guste tie, kie gi trafas la rivereton. Ni devas rimarki la lokon, kiam ni eniros en la lagunon." "Estas malfacile kompreni tion," diris Evans, post pauzo, "kion signifas tiuj ci streketoj malsupre. Gi sajnas esti la desegno de domo, au de io simila; sed tion, kion signifas ciuj tiuj ci streketoj montrantaj tien ci kaj tien, mi ja neniel povas diveni. Kaj kia estas la skribajo?" "Hina," diris la homo kun la karto. "Kompreneble! Li estis Hino," diris Evans. "Ili ciuj estis Hinoj," diris la homo kun la karto. Ili ambau sidis kelkajn minutojn fikse rigardante la teron, dum la kanuo malrapide antauen flosadis. Tiam Evans ekrigardis la remileton. "Jen via vico ce la remilo, Hooker," li diris. Kaj lia kunulo kviete kunfaldis sian karton, enposigis gin, zorge preterpasis Evans kaj ekremis. Liaj movadoj estis lacaj, kiel tiuj de la homo kies forto preskau forigis. Evans sidis, okuloj duone fermitaj, observante kiel la sauma ondrompilo de la koralo sajnas pli kaj pli alproksimigi. La cielo jam estis por ili, kiel brulanta fornego, car la suno estis apud la zenito. Kvankam ili estis tiel proksime de la trezoro, li ne sentis la atenditan kontentegon. La ekscitego de la batigo por posedi la karton, kaj la longa nokta vojago de la ceflando sur senproviza kanuo estis, kiel li diris, ellacigintaj lin. Li penadis sin eksciti, turnante siajn pensojn sur la orfandajoj, pri kiuj la Hinoj estis parolintaj, sed ili ne volus resti tie; ili revenis tuj al la ideo pri la dolca akvo murmuretante en la rivero, kaj al la preskau neelportebla sekegeco de liaj lipoj kaj gorgo. La ritma plaudado de la maro sur la rifo nun audetigis, kaj gi havis agrablan sonon por liaj oreloj; la akvo lekis la kanuflankon, kaj akveroj gutadis de la remileto inter ciu ekremo. Iom pli poste, li ekdormetis. Li ankorau estis malklare konscia pri la insulo, sed stranga revajo intermiksigis kun liaj sentadoj. Denove estas la nokto, kiam li kaj Hooker estas eltrovintaj la sekreton de la Hinoj; li vidas la lunlumigatajn arbojn, la malgrandan fajron bruletantan, kaj la nigrajn figurojn de la tri Hinoj—unuflanke argentatajn pro la lunlumo, kaj aliflanke rugajn pro la fajrlumo—kaj li audas ilin interparoladi Pigin-Angle[2], car ili estas venintaj el diversaj provincoj. Hooker, unua, ekkomprenas la temon de ilia parolado, kaj faras signon, ke li auskultu. Eroj el la interparolado estas neaudeblaj, kaj eroj nekompreneblaj. Hispana galjeno[3] de la Filipinaj Insuloj, senespere surterkurinta, kaj gia trezoro enfosita gis la reveno-tago, estas la fundamento de la historio; sippereiginta maristaro malmultigita per malsano au per malpacoj kaj la postuloj de la disciplino, kaj, fine, la foriro per la boatoj, neniam plu retrovotaj. Tiam Cang Haj, nur unu jaro antau, sur teron vaginte, hazarde eltrovis la orfandajojn dum ducent jaroj kasitajn. Li forkuras de sia junko[4], kaj reenterigas la oron per grandega laboro, senhelpe, sed lau tre ruza maniero. Li multe akcentegis la ruzecon—estis lia propra sekreto. Nun li bezonas helpon reveni por elfosi ilin. Post nelonge la karto flirtis teren, kaj la vocoj silentigis. Kia bela rakonto por la oreloj de du Britaj sentauguloj! La revo de Evans translokigis al la momento, kiam li tenis la harvoston de Cang Haj inter siaj manoj. La vivo de Hino estas apenau de tia indo, kiel tiu de Europano. La ruza vizago de Cang Haj, unue, akra kaj furioza kiel tiu de ektimigita serpento, kaj poste terura, perfidema kaj kompatinda, farigis multe tro vidata en la revo. Ce la fino, Cang Haj faras grimacon, grimacon plej nekompreneblan kaj timigeman. Subite aferoj tre malagrabligis, kiel iafoje okazas en la revoj kaj songoj. Cang Haj babiladis kaj minacis lin. Li reve vidis grandajn amasojn da oro, kaj Cang Haj sin intermetantan kaj baraktantan reteni lin de ili. Li ekprenas Cang Haj per la harvosto—kiel la flava bruto estas granda, kiel li baraktadas kaj grimacas! Li plikreskadas ankau. Tiam la brilaj oramasoj sangigis en brulegantan fornon, kaj vasta diablo, mirinde simile al Cang Haj, sed kun nigra vostego, eknutris lin per karbo. Ili terure brulvundis lian buson. Alia diablo elkriegis lian nomon: "Evans, Evans, dormema malsagulo!" au cu li estis Hooker? Li vekigis. Ili estis ce la eniro de la laguno. "Jen la tri palmoj. Gi devas esti sur unu linio kun tiu arbetaro," diris lia kunulo. "Memoru tion! Se ni aliros gis tiuj arbetoj, kaj tiam vojiros en la arbetajon lau rekta linio de ci tie, ni gin atingos, kiam ni alvenos al la rivereto." Ili nun povis vidi tie, kie la elfluo de la rivereto plilargigis. Je gia vido, Evans revivigis. "Rapidu, amiko," li diris, "alie, je la cielo, mi devos trinki marakvon!" Li mordetis sian manon, kaj rigardis la argentan streketon inter la stonegoj kaj la verda densejo. Post iom da tempo, li preskau furioze turnigis al Hooker: "Donu al mi la remileton," li diris. Tiel ili alvenis la elfluejon de la rivero. Iom pli antauen, Hooker prenis akvon en la mankavon, gustumis gin, kaj elkracis. Iom poste, li denove provis gin: "Tio ci taugos," li diris, kaj ili komencis avide trinki. "Malbenu tion!" diris Evans, subite. "Estas tro malrapide." Kaj, riske kliniginte trans la antaua parto de la kanuo, li komencis ensuci la akvon per la lipoj. Baldau ili faris finon de la trinkado kaj, nagigante la kanuon en malgrandan golfeton, ili estis surterigontaj meze de la densa kreskajaro, kiu superpendis la akvon. "Ni devos barakti tra tio ci gis la marobordo, por ke ni trovu niajn arbetajojn, kaj tiel la linion al la loko," diris Evans. "Plibone estus, ke ni remu tien," diris Hooker. Tial ili denove surriveriris kaj returnen remis al la maro, kaj laulonge de la bordo gis la loko, kie kreskis la arbetaro. Ci tie ili alterigis, tiris la malpezan kanuon alten sur la marbordo kaj tiam supreniris al la rando de la junglo[5] gis kiam ili povis ekvidi la fendon de la rifo kaj la arbetaro sur rekta linio. Evans elprenis el la kanuo tieulan ilon, kiu havis formon de la litero L, la kruca parto armita de polurita stono. Hooker kunportis la remileton. "Gi nun estas rekte lau tiu ci direkto," li diris; "ni devos trapusi tien, gis kiam ni trafos la rivereton. Tiam ni devos esplori." Ili trapusis densan amason da kanoj, da largaj foliegoj, kaj da junaj arboj, kaj en la komenco gi estis tre laciga irado; sed tre baldau la arboj pligrandigis, kaj la tero sub ili plividigis. La brilego de la suna lumo sangigis je nesenteblaj gradoj, en malvarmetan ombron. Fine la arboj farigis vastaj kolonoj, kiuj sin levis gis baldakono de verdajo alte superkape. Malhelaj blankaj floroj pendis de siaj trunketoj, kaj rampetantaj kreskajoj kiel snuroj svingis de arbo gis arbo. La ombro profundigis. Surtere makulataj fungegoj kaj rugbruna likeno oftigis. (FINOTA). FOOTNOTES:[1] Canoe; canot. [2] "Lingvofranca" de Komercistoj Hinaj. [3] Galleon; galion. [4] Junk; jonque. [5] Jungle; fourrÉ. SURPRIZANTA!Originala historio de la studentaj tagoj, de Dro Mayer (Manchester). Antau multe da jaroj mi estis studento en la Universitato de Vieno, kaj, post du jaroj, mi decidis reeniri en Germanujon por daurigi mian lernadon en Breslauo, la cefurbo de Silesio. Estis belega tago kiam mi alvenis tie, kaj, esperante ke mi trovos grandan societon kune, mi direktis miajn pasojn al la Pariza Gardeno, unu el la plej favorataj gardenoj Breslauaj. Mia espero estis konfirmata. Enirante, mi vidis grandan nombron da studentoj, kies kapoj estis kovrataj per multekolorataj capetoj; ili sidis sub la arboj, kaj trinkis Bavaran bieron, kaj fumis longajn pipojn dum la muzikistoj ludis la Radetzkian Marson. Apenau mi sidigis ce aparta tablo, kiam du studentoj alvenis al mi, kaj ni komencis interparoladon, kiu igis vivega post malmulte da minutoj. La du sinjoroj penadis priskribi la cefajn trajtojn de Breslauo al mi, sed iliaj priskriboj estis tiel malsamaj, ke mi ne povis formi ian ideon pri ili. Sro Ambrosio estis efektive optimisto, dum lia amiko Sro Nero ludis la kontrauan parton. Nu, kia bono elvenis el ciuj tiuj ci kontraudiroj? Nenio, krom veto. Dum la lastaj minutoj, la sinjoroj disputadis pri la valoro de la urba policaro, Sro Ambrosio absolute certigis, ke gi estas fama pro gia lerteco, kaj La veto estis arangita tiamaniere: Sro Ambrosio entreprenis esti arestata de policanoj en kvar semajnoj, sen farinte ion kontrau la lego. Sro Nero promesis senpune fari krimon sub la okuloj de la policanoj, kaj pretendis, ke tiuj ci ec helpos lin. Li farus tion ci ankau en kvar semajnoj. Oni elektis min esti jugo por diri, je la fino de tiu ci tempo, kiu ludis sian rolon lau la plej bona maniero. Sed kvar semajnoj estas longa tempo, kaj mi forgesis la tutan aferon. Okazis, ke mi estis ree vespere en la Pariza Gardeno, sidanta ce la sama tablo, kiam mi ekvidis miajn antauajn kunulojn alvenantaj al mi. Jen estas tio kion ili rakontis al mi. Sro Ambrosio estis peninta kvar semajnojn, per la helpo de sia dommastrino, havigi la plej difektajn vestojn de vagisto. Li surmetis ilin vespere kaj, post kiam la frizisto pentris lin tiel, ke neniu povos rekoni lin, li eliris sur la straton. Li marsis lametante, kaj zorge cirkauen rigardante. Tuj policano ekvidis lin, kaj sekvis de malproksime. Fine Sro Ambrosio eniris en malgrandan drinkejon, kaj postulis glason da gino. La mastro, kiam li vidis la mienon de sia kliento diris, retirante la glason: "Sed cu vi havas monon?" Sro Ambrosio kvazau timigata kurbigis, kaj prenis dudek kvin talerojn papermone el sia boto, kaj metis ilin zorge sur la tablon. La policano staris ciam antau la fenestro por vidi la finon de la dramo. La mastro, ekprenante la bankan bileton, sen donante la glason da gino al Sro Ambrosio portis la monon al lumo, por vidi cu gi estas vera. Li demandis: "De kiu vi ricevis tiun ci bileton?" "De mia patrino," respondis la vagisto. Tiam eniris la policano. "Cu via patrino logas malproksime?" li demandis. "Jes, cirkau kvar mil mejlojn." "Bone, venu kun mi al la polica stacidomo, por ke mi certigu vian historion." Li tiam ekprenis lin per la brako, kaj kondukis lin eksteren, kie alia policano atendis. Tiel Sro Ambrosio marsis inter du policanoj lau la direkto al la polica stacidomo. Nu, ekmallumigis kaj, kiam ili apudestis la Hotel de Saxe, ce la alia flanko de la strato ili subite ekvidis la estron de la urba policaro marsantan lau kontraua direkto. Li tordis siajn longajn lipharojn, kaj rigardis sovage sur ili. La policanoj salutis, sed la estro transiris la straton. "Kiun vi havas tie?" li demandis. "Suspektindan viron, kiu havis dudekkvin talerojn en sia boto, via mosto." Je tiuj ci vortoj, la komandanto igis tre kolera, kaj li ekkriis: "Kaj vi ambau forlasis vian postenon por aresti tiun ci malgrandan junulon, kiu ne faris ion malrajtan? Morgau matene ce dek-tridek, mi ordonas vin ceesti mian oficejon. Nun, mi mem alkondukos tiun ci malliberulon al la stacidomo, kaj vi tuj iru al viaj postenoj." Tion dirinte, li alvokis fiakron, per signo de mano ordonis la malliberulon eniri, kaj sekvis lin. Ili do ambau rapide veturis gis la stacidomo, sed Sro Ambrosio multe miris kiam oni ne haltis antau tiun konstruajon, sed li ne kuragis ion diri. La fiakro ruligis en la plej aristokratan kvartalon de la urbo, kaj antau belega palaco gi haltis. La komandanto eliris, kaj ordonis al la vagisto, ke li sekvu lin en liajn privatajn cambrojn. Ili ambau eniris en la princan salonon, kaj la oficisto, sidiginte jus kontrau la malliberulon, subite formetis siajn lipharojn kaj diris: "Cu vi konas min, Ambrosio? Certe mi deziregas scii tion, kion decidos nia amiko la jugo pri niaj agoj!" Sro Ambrosio mutigis pro mirego. Tuj poste, la servistinoj envenis, kaj pretigis grandan te-tablon por ili. Tion, kio poste okazis mi tute ne scias, sed la societo en la Pariza Gardeno igis tiel vivema, ke mi apenau povis doni mian jugon. Fine mi decidis jene: Sro Ambrosio, estas vere, faris nenion malrajtan sed la aresto ne estis plenumita. Sro Nero faris krimon, sed ne estis punita. Mi do ordonis, ke Sro Ambrosio pagu la duonon, car li ne estis arestita, kaj ke Sro Nero pagu la alian duonon, por kontentigi sian konsciencon. Surprizante estis, ke ni tri okaze rerenkontigis, lastan someron en Parizo, Sro Ambrosio estas nun profesoro, Sro Nero ambasadoro, kaj mi estas la viro, kiu rakontas tiun ci historion al vi. MEDITADOJ EN WESTMINSTER ABBEY.El "The Spectator," Marto 30, 1711, verkitaj de Addison. Tradukitaj de Rev. N.B. Kiam mi estas en serioza humoro, tre ofte mi sole promenas en Westminstera Abatejo; kie la mallumeco de la loko, kaj gia uzado, kune kun la soleneco de la konstruajo, kaj la stato de la homoj, kiuj en gi kusas, emas plenigi la spiriton je speco da melankolio, au plivole pripenseco, kiu ne estas malagrabla. Hierau mi restis tutan posttagmezon en la pregejkorto, la kloitroj, kaj la pregejo, min amuzante per la tombstonoj, kaj la surskriboj, kiujn mi vidis en tiuj diversaj regionoj de la Mi ne povis ne rigardi tiujn ci registrojn de ekzistajo, flavkuprajn au marmorajn, kiel speco da satiro sur la mortintoj, kiuj estis lasintaj nenian alian memorajon pri si, krom ke ili naskigis, kaj ke ili mortis. Ili min memorigis pri multaj homoj citatoj en la bataloj el heroaj poemoj, kiuj estas sonore nomataj nur por ke ili mortigus, kaj kiuj nur estas famaj pro frapoj sur kapojn. G?a???? te, ?ed??ta te, Te?s?????? te. La vivo de tiuj ci viroj bone priskribigis en la Sankta Skribo per "La vojeto de sago," kiu tuj fermigas kaj perdigas. Kiam mi eniris en la pregejon, mi amuzis min per la fosado de tombo; kaj mi vidis en ciu sovelajo suprenjetita, la peceton de osto au kranio intermiksitan kun frese simiganta tero, kiu iam havis lokon en la kunmeto de homa korpo. Tiam mi komencis pripensi, kiaj nekalkuleblaj aroj da homoj kusis kunkonfuzitaj sub la pavimo de tiu antikva katedro; kiel viroj kaj virinoj, amikoj kaj malamikoj, pastroj kaj soldatoj, monahoj kaj kanonikoj estis kunelfalataj, kaj kunmiksitaj en la sama komuna amaso; kiel beleco, forteco, kaj juneco kune kun maljuneco, malforteco kaj malbelformeco kusis nedistingataj en la sama konfuza amaso da materialo. Tiel elvidinte tiun ci grandan magazenon de la morto, kvazau entute, mi gin pli aparte ekesploris per la rakontoj, kiujn mi trovis sur multaj monumentoj, levigitaj en ciu kvartolo de tiu antikva konstruajo. Kelkaj el ili kovrigis per tiaj malsparemaj epitafoj, ke, se la mortinto povus konatigi kun ili, li rugigus pro la laudoj aldonitaj al si de siaj amikoj. Estas aliaj, tiel troe modestaj, ke ili priskribas la karakteron de la mortinto Greke au Hebree kaj pro tio, ili ne estas komprenataj unufoje dum unu jaro. En la Kojno de la Poetoj mi trovis, ke estas poetoj sen monumentoj, kaj monumentoj sen poetoj. Mi ja vidis, ke la nuna militado estas pleniginta la pregejon per multe da tiuj ci senhomaj monumentoj, kiu estas starigitaj al la memoro de personoj, kies korpoj eble enterigis sur la ebenajoj de Blenheim, au en la bruston de la oceano. Mi ne povis ne esti multege ravita de multaj modernaj epitafoj, kiuj estas verkitaj kun granda eleganteco de esprimo kaj gusteco de penso, kiuj do tiel honoras la vivantojn, kiel la mortintojn. Pri tio, ke alilandano estas tre ema eltiri ideon pri la nescio au la gentileco de ia nacio el la maniero de giaj publikaj monumentoj kaj surskriboj, tiuj ci devus submetigi al la legado de kleruloj kaj geniuloj, antau ol ili estos gravurataj. La monumento de Sir Cloudesley Shovel tre ofte min multe ofendis; anstatau la brava Angla admiralo, kiu estis la distingiga karaktero de tiu malbela sinjoro, li sur sia tombo reprezentigas per la figuro de koketulo vestita de longa peruko, kaj sin ripozanta sur veluraj kusenoj sub parada baldakeno. La surskribo respondas al la monumento car, anstatau ol glorigi la multajn rimarkindajn heroajojn, kiujn li por sia patrujo farinta estis, gi nur nun sciigas pri la maniero de lia morto, pro kio li povis rikolti nenian honoron. La Holandanoj, kiujn ni estas emaj malestimi pro manko da genio, montras senlime pli veran guston pri la antikveco kaj la gentileco, per siaj konstruajoj kaj tiaj laborajoj, ol tiuj, kiujn ni trovas en nia propra lando. La monumentoj de iliaj admiraloj, kiuj konstruigis je la stata elspezo, reprezentas ilin lau iliaj veraj similoj, kaj ili ornamigas per maraj kronoj kaj sipaj ornamoj, per belaj festonoj el markreskajo, konkoj kaj koralo. Sed ni revenu al nia temo. Mi estas lasinta la tenejon de niaj Anglaj regoj por rigardi alian tagon, kiam mi trovos mian spiriton inklina al tia serioza amuzado. Mi scias, ke tiaj konsideroj generale ekscitas mallumajn kaj funebrajn pensojn ce la timemaj spiritoj kaj malgojaj fantazioj; sed, por mi mem, kvankam mi ciam estas serioza, mi ne scias tion, kio estas melankoliigi; kaj mi do povas rigardi la Naturon, en siaj profundaj kaj solenaj scenejoj kun la sama plezuro kiel en siaj plej gajaj kaj ravaj modoj. Tiel mi povas plibonigi min per tiuj aferoj, pri kiuj aliaj terure pripensas. Kiam mi rigardas la monumentojn de la potenculoj, cia envia kortuseco en mi mortas; kiam mi legas la epitafojn de la belaj, cia malmodera deziro malaperas; kiam mi renkontas la doloron de gepatroj sur tombstono mia koro kompate moligas; kiam mi vidas la tombon de la gepatroj mem, mi pripensas pri la senutileco ploregi tiujn, kiujn ni post mallonga tempo devos sekvi; kiam mi vidas regojn kusantajn apud tiuj, kiuj detronis ilin; kiam mi konsideras konkurantajn spiritulojn flanke ce flanke metitajn; au sanktulojn, kiuj dividigis la mondon per siaj argumentoj kaj disputadoj, mi malgoje kaj mire pripensas pri la malgrandaj, konkursetoj, sektetoj kaj disputetoj de la homaro. Kiam mi legas la diversajn datojn sur la tomboj de unuj, kiuj hierau kaj de unuj, kiuj antau sescent jaroj mortis, mi pripensas pri Tiu Granda Tago, kiam ni ciuj estos samtempuloj, kaj kune aperos. THE PROGRESS OF ESPERANTO IN GREAT BRITAIN AND ABROAD.
On Friday, October 14th, the unification of organised effort for the propagation of Esperanto within the British Empire was accomplished by the formation of The British Esperanto Association. This took place at a meeting of representatives of many of the twenty-five British Societies, and individual Esperantists of both sexes, held in the Essex Hall, Strand. Our space does not admit of a verbatim report of the speeches, which can only be given in condensed form. On the motion of Mr. J. Rhodes (Keighley), seconded by Mr. C. E. Cowper (Deal), Mr. W. T. Stead was called to the chair. The chairman said the business of the evening was not to discuss the merits or demerits of Esperanto. They were met as a company of men and women who had come to the conclusion that Esperanto was the best thing going in the way of a key-language, and that it was their duty to decide how best to join their forces so as to make the best thing within sight available to the greatest number of people in the shortest possible time (hear, hear). When the movement began to spread it developed one or two features which he thought were rather hopeful. Persons with enterprise began here and there to see that if Esperanto was going to go, there was money in Esperanto. He had a great belief in things that had money in them (hear, hear). For this reason, that any good cause which would pay a 5 per cent. dividend would multiply and increase itself just as a tree would multiply itself by throwing off its seed; but any philanthropic or other public-spirited association which would pay no penny in dividend was like a telegraph pole set in the ground—it would stand until it rotted, but it would never breed another telegraph pole. So it was in relation to societies that were purely benevolent. But perhaps that was too bad to be suggested of this new organisation, which was to be a purely propagandist association. He should look upon it as representing what he might call the "Church" of Esperanto. He hoped there might be a profitable and revenue-producing "State" of Esperanto growing up outside with which their organisation would be in the closest possible manner associated, and while their business would be to preach the pure gospel of the cause, the other fellows would come along and gather up the shekels. As for themselves, they only wanted sufficient of the shekels to keep the matter going. A committee had been sitting for some time considering about the formation of a National Association, and among the suggestions framed was one as to title. Scarcely a month passed but some irate Scotsman wrote to say he was a most dastardly person for not having taken note that there were others beside English in the United Kingdom. Then the Americans would not have the word "British" at all; while as to the formula "English-speaking," the title "English-Speaking Esperanto Association" would look rather foolish, seeing that the object was speaking, not English, but Esperanto. It had, therefore, been finally decided, after a good deal of discussion, that, subject to the approval of that meeting, the title dividing them the least, and which would be the simplest, was The British Esperanto Association. The suggestions, copies of which would be found on the chairs, had been drawn up by the London Group, and submitted to the rest as a basis for a provisional organisation until next May. Their purport had practically been embodied in a number of Resolutions now to be laid before the meeting. He concluded by moving the first Resolution: That a society, to be entitled "The British Esperanto Association," be and is hereby formed. Mr. Geddes (Dover) seconded. A discussion followed, Mr. A. E. Wackrill (late of Ceylon) suggesting a difficulty as to the equivalent in Esperanto of "Association," and pointing out the desirability of having the same initials for the title in both languages. It was replied that the word "Asociacio" (shortened in the newer Esperanto-German Dictionary into "Asocio") was already available. Finally, after Mr. Parsons (Battersea) had failed to find a seconder for his amendment—"The Esperanto Society of Great Britain and Ireland"—the Resolution moved from the chair was adopted unanimously. Resolution 2.Moved by Mr. Ledger (London); seconded by Mr. Gill (Acton). The objects of the Association shall be:—To promote in every way the spread of the auxiliary International language "Esperanto" by the formation of new local societies. By appointing representatives. Appointing delegates Resolution 3.Moved by Mr. Cowper (Deal); seconded by Mr. Hayes (London). That the following gentlemen be elected to hold office until the annual meeting in May, 1905:—Honorary President—Dr. Zamenhof. President—Lieut.-Col. Pollen, LL.D. Vice-Presidents—Messrs. Joseph Rhodes, F.J.I., J. C. O’Connor, B.A., Felix Moscheles, W. T. Stead. Hon. Treasurer—Mr. W. Whitebrook. Hon. Secretary—Mr. H. Clegg. Hon. Auditors—Messrs. Schultz, Comins & Co. Resolution 4.Moved by Mr. T. Hoskison (Leeds); seconded by Mr. Finez (Dover). That a provisional Council be formed, consisting of one representative of each existing British group, with power to add to the number, such Council to hold office until May, 1905, when the first annual meeting shall be held and a new Council elected. Councillors.—Aberdeen, Mr. Christen; Acton, Mr. Gill; Battersea, Mr. Lee; Bedford, Mr. Dudeney; Bournemouth, Mr. Woodward; Brighton, Miss Oxenford; Brixton, Mr. Eagle; Corbridge, Miss Bickell; Dover, Mr. Geddes; Dublin, Mr. Fournier; Edinburgh, Prof. Sarolea; Forest Gate, Mr. Carter; Glasgow, Mr. Wallace; Ilford, Mr. Jeffery; Keighley, Mr. Rhodes; Kensington, Mr. Maitland; Leeds, Mr. Wyms; Leicester, Mr. Mugglestone; Liverpool, Dr. Lloyd; London, Miss Lawrence; Newcastle, Mr. Mills; Plymouth, Mr. Thill; Portsmouth, Dr. Greenwood; St. Andrews, Mr. Haxton; Tynemouth, Mr. Davidson. Resolution 5.Moved by Mr. Joseph Rhodes (Keighley); seconded by Dr. Lloyd (Liverpool). That the Association shall consist of Fellows, Members, and Associates. An annual subscription (the amount of which shall be determined by the Rules) shall be payable by each Fellow and Member respectively. These subscriptions shall be 5s. for Fellows, and 2s. 6d. for Members for the period up to the annual meeting in May, 1905. Individual Members of all Associated Groups shall be, ipso facto, Associates, but without the right of voting (except through their Group Leaders). The Rules shall provide for the election by the Council, from time to time, of Honorary Members, consisting of friends and helpers of the cause. Resolution 6.Moved by Mr. Cowper (Deal); seconded by Mr. O’Connor (London). The amount of annual subscription for affiliated Groups, based upon the effective numerical strength of each Group, shall be determined by the Rules; but the amount of subscription payable for the period up to the annual meeting in May, 1905, shall be 3d. per head. Resolution 7.Moved by Mr. Reeve (London); seconded by Mr. Millidge (London). That the Council be empowered to prepare a draft set of Rules for the Association, to be submitted to the first general meeting. Resolution 8.Moved by Mr. O’Connor (London); seconded by Miss Lawrence (London). That the Council be authorised to hire, as soon as possible, a room for one year, with the approval of the Guarantor; and to engage a paid assistant secretary for the period up to the annual meeting in May, 1905. Resolution 9.Moved by Mr. Farnes (London); seconded by Miss Schafer (London). That the honorary secretary be authorised at the conclusion of this meeting to enroll members on payment of the provisional subscription of 2s. 6d., and to receive donations, and that the Council be empowered to elect from amongst the members, before the annual meeting in May, 1905, a limited number of Fellows who have proved themselves to be expert Esperantists, and are willing to pay 5s. For convenience sake these resolutions have been set down in the fashion in which they were finally settled, but no single resolution was passed without comment or discussion, although to most of them unanimous consent was finally given; for example, there was an amendment to Resolution 2, Mr. E. W. Eagle (Brixton) moving that the objects should be as in the printed paper, that is, in the sentence "distributing information throughout the Empire," "Empire" should be omitted. This was seconded by Mr. E. W. Bullen (Dulwich). Mr. J. C. O’Connor (London) pleaded for the larger idea, and pointed out that he had recently received applications for information as to how to start Groups from persons in Adelaide, Melbourne, Sidney, and another distant part of the Empire. The chairman suggested that, even if the words were left out, there would really be no limitation of the activities of the Association to that part of
Thus far our efforts have been successful, and the B.E.A. formed, but we must not forget that this is only the first step, we have to formulate carefully the Rules; and suggestions of all kinds will be welcome. The arrangement as to examiners and examinations will be an arduous and difficult work, and this applies to the whole of the objects mentioned in Resolution 2. Each and everyone of us must do our very best to give of our time and of our means. It has often been said that true enthusiasm empties pockets. Let us, everyone who can afford it, at least, become members, and those who can go one better may add a donation. Subscriptions and funds will be gladly welcomed by the Hon. Secretary, Harald Clegg, Esq., 14, Norfolk Street, Strand, London. Our space will not allow me to mention the classes in and around London; particulars of these were published in the October Esperantist. There was, however, one mistake, Miss Schafer’s class at the German Club, Charlotte Street, Fitzroy Square, is held on Wednesday. The Principal of the Cusack Institute, White Street, close to Moorgate Street Station, has placed a room at our disposal, and classes are held there on Thursday evenings—beginners at 6.15, teacher Mr. Gray; advanced 7.15, Miss Schafer. Which of our readers has not heard of the extraordinary progress made by Esperanto in Aberdeen? Their case is, I should think, unique. As the result of a newspaper propaganda, commenced scarcely five weeks ago, Aberdeen has more than 170 students attending classes. They intend to hold a meeting in the Town Hall, which holds 5,000 people, and already names for the Adresaro are coming in. All honour to the enthusiastic Mr. A. Christen, who has originated and carried out this successful movement. News of progress abroad will have to be held over this month. Two items are of great importance. At a congress of workmen painters held lately in Grenoble it was decided that delegates to the next congress must be able to speak Esperanto; and the preparations for the reception of Dr. Zamenhof at Boulogne are already being commenced. Tutmonda Jarlibro.As all our readers know, this wonderful directory has been compiled by So de MÉnil, of 45, Boulevard Magenta, Paris. It being the first of its kind, absolute correctness was impossible. All Esperantists are, therefore, earnestly asked to correct any mistakes they find in it, and to forward such corrections to So de MÉnil before the 10th November. Postcards will do of course; but if we are to have a correct directory next year everyone must help, and that speedily. We have already notified M. de MÉnil of most obvious slips. Mr. H. P. Hughes, of 2, Fairfield Road, Stockton Heath, Warrington, will send reprints of his interesting article (which appeared in several papers) to any who will send a stamped addressed envelope, and Mr. Dudeney’s article in the Bedfordshire Times is still obtainable, price 2d. We learn with great pleasure that our able friend Mr. Motteau holds, by request of Dr. Stanton Coit, a weekly class (on Mondays at 7.30) at the Union of Ethical Societies, 19, Buckingham Street, Strand, W.C. SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET. Vol. I. No. 14. Decembro, 1904. THE |
| Page | |
|---|---|
| Editor’s Notes | 209 |
| Welsh Sketch VII. (E.W.) | 210 |
| Instinct or Intelligence (Dr. Gambier) | 211 |
| Xmas Pudding (Jem Ross Archibald) | 212 |
| Origin of European Languages (George J. Henderson) | 213 |
| The Crane and the Simpleton (Guy H. Naylor) | 214 |
| Letter from Geneva (Edouard Bernard) | 215 |
| Club Report | 216 |
| A Venetian Affair (D. H. Lambert, B.A.) | 219 |
| The Treasure in the Forest (H. G. Wells), translated by Martyn Westcott | 220 |
| My Lord the Baby (Edward Metcalfe, M.A.) | 222 |
| To Smokers (Ben Elmy) | 222 |
| Flyfishbirdratcatdog! (Clarence Bicknell) | 222 |
| The Call of Nature (G. C. Law) | 223 |
| Index to ‘The Esperantist’ (Vol. I.) | 224 |
| Title Page To ‘The Esperantist’ (Vol. I.) | Frontispiece |
For Local Information apply to the Hon. Secs. of the following Official Societies:—
- Acton—Sro. E. J. GANT, Ivy Dene, Cumberland Road, Hanwell, W.
- Barrow-in-Furness—Sro. JOHN THOMPSON, 52, Blake Street.
- Battersea—Sro. A. E. LEE, 2, Cupar Road, Battersea.
- Brighton—Miss OXENFORD, 16, Upper Westbourne Villas, Hove.
- Brixton—Sro. E. W. EAGLE, 21, Kellett Road, Brixton.
- Corbridge-on-Tyne—FRAULINO BICKELL, Springfield.
- Dover—Sro. H. R. GEDDES, Northumberland House.
- Dundee—Sro. J. DUCHENE, 3, Seagate.
- Edinburgh—Miss TWEEDIE, M.A., 2, Spence Street.
- Forest Gate—Sro. G. C. H. CARTER, 107, Ham Park Road.
- Glasgow—Sro. J. H. WALLACE, 3, Hampden Terrace, Mount Florida.
- Huddersfield—Sro. G. H. TAYLOR, 9, Norman Road, Birkby.
- Ilford—Sro. W. A. JEFFERY, 42, Park Road, Ilford, E.
- Keighley—H. W. D. HAMILTON, 15, Nashville Terrace, Fell Lane.
- Leeds—Sro. J. E. WYMS, Achonry House, 3, Mexbro Avenue, Chapeltown Road.
- Leicester—Sro. MUGGLESTONE, 61, Bonsall Street.
- Liverpool—Sro. R. E. ISSOTT, 5, Gresham Street, Edge Lane.
- London—Miss LAWRENCE, 41, Outer Temple, W.C.
- Newcastle—Sro. J. MILLS, 129, Clara Street, Benwell.
- Portsmouth—Dr. GREENWOOD, 182, Queen’s Road.
- Plymouth—Dro. GRINDLEY, 23, Gifford Place.
- St. Andrews—Sro. J. T. RAXTON, 133, South St., St. Andrews.
- Settle—Sro. C. GRAHAM, Goldelands.
- Tynemouth—Sro. ALAN F. DAVIDSON, 26, Park Crescent, N. Shields.
- Warrington—Sro. W. H. WOODCOCK, Holly Bank, Letchford.
- West London—Sro. S. MAITLAND, 22, Maclise Road, Kensington W.
The Remington
THE UNIVERSAL TYPEWRITER.
Just think of it!
THE INTERNATIONAL MACHINE.
Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples.
The Remington can be supplied fitted for Esperanto.
THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
100, Gracechurch St., London, E.C.
La Remington
LA UNIVERSALA SKRIBMASINO.
Pripensu je tio!
LA INTERNACIA MASINO.
Tute liberigita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por ciuj civilizitaj popoloj.
La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.
LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
100, Gracechurch St., Londono, E.C.
CIUJ, NI POVOS
PARADIZON IRI.
Tiu bone dormas.
Kiu bone dormas,
Tiu ne pensas malbone.
Kiu ne pensas malbone,
Tiu certe ne pekas.
Nu, car kiu ne pekas.
Paradizon eniros.
De nun, bone trinku.
Kaj vi paradizon iros.
Por tio ci, oni devas aceti bonajn vinojn, kaj sin turni al:—
Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.
The "Review of Reviews"
Is the Best Magazine for Busy People. And it is read by ‘Esperanto’ Students.
The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.
The busiest and poorest in the community may here follow with intelligent interest the great movements of Contemporary History.
Post Free for Twelve Months, 8/6,
10 fr. 75 c., or 8.50 marks.
Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.
Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.
- Sro. R. A. Croston, 33, Dryden Road, Liverpool. Korespondados kun alilandanoj per p-k. au leteroj. Ciam respondos.
- Sro. F. Francis, 46, Eridge Road, Tunbridge Wells, Kent. Intersangos i. p-k. kun ciulandanoj.
- Captain H. E. Jacob, Aden, Arabia. Dez. kor. kun diverslandanoj sed precipe kun la junuloj.
- Sro. Henry C. King, The Wharf, Barbados, B.W.I. Kun alilandanoj pri ciuj aferoj.
- Sro. G. Mercer Hollis, 47, Dartmouth Park Hill, London, N.W Koresp. kun alilandoj per i. p-k. Ciam respondos.
- Sro. Sidney Nicholl, 9, Throgmorton Avenue, London, E.C. Inters. ilus. p-k. kun gealilandanoj.
La Kosto de la Enskribo estas ses pencoj (70c. postmarke).
CHRISTMAS POSTCARDS.
Wholly in Esperanto.
Per Packet of Twelve, 7d.
POST FREE.
This Postcard has been specially designed for the B.E.A. and contains appropriate greeting to Esperantists throughout the world. Published by the British Esperanto Association, 14, Norfolk Street, London, W.C.
THE LONDON ...
School of Esperanto.
CLASSES AND POSTAL TUITION.
For Prospectus apply to—
THE SECRETARY, 93, Chancery Lane, London, W.C.
