  The Esperanto Gazette for the Spread of the International Language. ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ CE
N.B. N.B. Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis postmarkon. Alsendatajn artikolojn la Redakcio lau bezono korektos. Oni povas sendi la abonpagon per postmarkoj, kiuj estas akceptataj lauvaloro. Oni sendu ciujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67, Kensington Gardens Square, London, W. 26. [Vol. II., No. 12.] Subscription, 3s. Per Annum. Single Copies, 4d. net. Nos. 2 to 13, 6d. each; Later Issues 4d. each, net. DECEMBRO, 1905. LA MUTULO DE KIRKMILLAR.Norda Legendo.—Verkita de William Officer. En la paroho de Kirkmillar estas tre antikva kastelo. Gi nun ruinigis; sed kelke da maljunaj personoj, ankorau vivantaj, memoras tempon, kiam giaj muroj estis pli malpli sendifektaj. Antau multaj jaroj gi estis kredita esti la logejo de fantomoj; kaj multe da strangaj rakontoj pri gi disvastigis en la cirkauajo. La kamparanoj gin rigardis je tia teruro ke ili ne havis kuragon gin preterpasi post la sunkusigo. Je la tempo pri kiu ni skribas, logis—tiel diras la legendo—en Kirkmillar masonisto, carpentisto, kaj botisto, kiuj estis ciamaj kunuloj. Kune ili pasigis la vesperojn, interparolante pri siaj metioj, kaj diskutante ciujn gravajn demandojn de tiu epoko. Ofte, ankau, ili vizitis la parohan drinkejon, por sin refresigi per glaso da viskio, au biero. Unu nokton, dum ili sidis ce la drinkejtablo, la carpentisto rimarkis pri la antikva kastelo kaj giaj terurajoj. "Cu vi efektive kredas," diris la botisto, "ke estas fantomoj en la kastelo?" "Mi imagas ke ciu en Kirkmillar kredas tion." "Permesu al mi diri ke vi multe eraras. Mi tute neas la ekziston de fantomoj, au en Kirkmillar kastelo, au aliloke." "Kion vi diras," ekkriis la masonisto. "Mi vetas ke vi ne iros en la kastelon sole je noktmezo." "Kiom vi vetas?" "Dek silingojn." "Mi akceptas; kaj tuj gajnos la veton. Kioma horo estas nun?" "Preskau la dekunua." "Nu, mi decidas fari la eksperimenton hodiau nokte. Ni trinku alian glason antau foriri." Post proksimume unu horo la tri homoj haltis mallongan distancon for de la kastelo. "Cu vi ankorau intencas gajni la veton?" diris la masonisto. "Certe. Estas nenio por timi," respondis la botisto, forpasante al la kastelo. Baldau li malaperis en la mallumo; kaj liaj du kunuloj atendis la rezultaton. Post dek minutoj la Kirkmillar pregeja horlogo ekbatis la dekduan horon; kaj la masonisto kaj carpentisto audis nenaturajn sonojn, kaj vidis strangajn lumajojn elveni el la ruinajo. Horo post horo pasis; sed la botisto ne reaperis. Fine tagigis; kaj la du homoj singardeme alproksimigis la kastelon. Kiam ili atingis la largan enirejon ili tuj vidis sian kolegon. Li kusis sur la tero en la granda vestiblo; kaj apud li staris kio sajnis esti fantoma virino blanke vestata. Je la sono de iliaj piedfrapoj la fantomino malaperis; kaj la botisto levis sian kapon. Al ciuj iliaj demandoj li respondis per kapskuo; kaj de tiu tago li estis tute muta. Li vivis multajn jarojn; sed neniam per rigardo au signo aludis al sia sperto en la kastelo. Multe da Kirkmillaranoj eldiris ke, kiam ili lin renkontis, ili vidis la blankan fantominon subite malaperi de lia flanko; kaj kelkaj personoj ec certigis ke, post lia morto, la sama fantomino ofte vizitis lian tombon. KANTO PRI L’ VENTO.(El Leo Belmont).—A. Grabowski. Se havus mi forton kaj spiron de l’ vento De l’ viv’ aliigus fason’; Mi estus semanto de ama la sento, Siranto de cia malbon’. Per polvo friponojn blindigus mi kure, Falegus malver’-bastion’! Mi kverkojn fierajn fleksadus terure, Karesus je roza la kron’. Mi plorus poeton, sur tomb’, kun betulo, Mi vipus la maron sen lac’; Sur vojo stonegojn mi skuus, fortulo, Ke mugus la nokt’ per minac’. La poplon maljunan al dormo lulante, Ridetus mi kun l’ akaci’; Fluginte sur kampon, sonorus mi kante, Ho! forton de l’ vento al mi! "LA FUMPOTCAPELO."De Martyn Westcott. Cu mi songas?—au cu la malbelega fumpotcapelo vere malpopularigas? Gia nomo mem estas malbela Angle (chimney-pot hat). Eufeme, ni povas gin nomi "silka capelo," sed tiu ne sangas gian malbelan formon! Kaj en la proksima centjaro sendube la idoj diros al siaj geavoj—"Apenau ni povas kredi ke personoj en tiuj tempoj portadis tiajn absurdajn capelojn! Ili similas la forntubon en la kuirejo! Kaj ili nepre estis varmegaj kaj pezaj! Kiu ilin elpensis?" Nu, la silka fumpotcapelo estas la elpenso de fadenisto Londona. Jes! la malbelegajo estas certe elpenso Angla. Mi gin multe bedauras, sed mi devigos tion konfesi. La nomo de tiu eraranta komercisto estis Hetherington—bona nomo Angla, kiel vi vidas. Kaj rakonto de lia agado efektive aperis en la Times de la jaro 1797! La silka-capelo ja ekzistis dum cent ok jaroj! Nu, la capela komerco estis tre malbona, kaj la dandoj de tiu epoko ne acetus capelojn tial ke ne ekzistis ec unu speco reale eleganta. Hetherington estis fasonema komercisto, kaj liaj amikoj ofte petis ke li ion tute novan elpensos. Fine li faris—fumpotcapelon. Li laboris tute sekrete gis la unua capelo finigis. Tiam, tagon tre malfelican por ni, mi opinias, li montris la novan elpenson al siaj edzino kaj idoj. "Ho! patro! sed kiel malbela capelo!" ili ekkriis. "Malbela!" li kriis, indignante kaj kolere. La edzino kaj infanoj petis kaj petegis lin ke li ne foriru sur la straton kun tia capelo; sed li kolerigis plie, kaj fine li lasis sian domon, brue ekfermante la pordon! Estas kredeble ke neniam ni estus sciintaj guste la datumon, je kiu tiu ci mallerta ago okazis, sed tuj kiam la fumpotcapela komercisto iris sur la straton, amaso da buboj kaj bubinoj lin tuj sekvis, ciam kriegante. La geurbanoj ankau lin sekvis, reciproke demandante cu la bona komercisto frenezigas? Kaj fine, Hetherington arestigis, tial ke li kauzas tumulton en la publikaj stratoj! Kaj kiel la policanoj (au gvardanoj, kiel ili tiam estis) lin kondukis al la jugejo, la hundoj bojis, la infanoj ekkriegis kaj ciuj kredis ke li estas frenezulo. Nu, la tiea magistrato estis la Lord Mayor,[1] antau kiu Hetherington estis kondukata. La policanoj plendis ke la komercisto, per sia absurda kaj malbela capelo, timigis la infanojn, kolektis grandan amason, kaj ke malgranda knabo kies nomo estas Thomas Cordwainer, trabatigis per la piedoj de la amaso, kaj ricevis brakon frakasitan. Hetherington fiere konstatis ke li estis Anglo, kaj ke pro tio li certe havas la rajton porti ian ajn capelon! La magistrato diris ke li unue tumulton faris, kaj ke, tial, li devigos garantii plibonan konduton estontan per pago da livroj kvincent!! Certe tiu estis tre severa jugo! Mi kredas ke la komercisto neniam perdis sian monon, car poste multe da personoj audis pri la nova capelo kaj baldau la malbelajo igis tiel populara kiel ec Hetherington volis.... Antau malmultaj jaroj, nur la dandoj, sinjoroj, kaj profesianoj portis tiujn capelojn, precipe dimancojn. Malfrue, kiam ciuj kiuj estis sendependaj ekcesigis ilin porti, la komercistoj kaj komizoj alprenis ilin kiel oficialaj kaj komercaj capeloj. Ce multaj oficejoj Londonaj la komizoj devigas porti tiujn malbelajn capelojn ec en la varmega vetero.... Mi tute ne dubas ke, estonte, nur laboristoj kaj Cu mi songas do? Cu la forntubo reale malpopularigas, au ne? Ni eklernas iom da higieno—ni scias bone ke la kapo bezonas ventolecon, kaj ke tiuj pezaj capeloj estas respondaj pri la senhareco de iuj el ni; ni lernadas iom pri arto—kaj ni vidas ke la f——o estas malbela, malbelega; ni pli kaj pli deziras komforton, kaj ni tre bone scias ke la f——o estas tre malkomforta ... kion do? ni forlasu la fum-pot-capelon! Kiu aligos kun mi la Kontrau-Fpc-Brigadon? PIEDNOTO:[1] Urbestro de Londono. EGIPTUJO KIEL VINTRA LOGEJO.Martyn Westcott. Estas je tiu ci sezono de la jaro ke personoj ricaj kaj ricetaj, kaj personoj de la libertempaj klasoj ekpripensas pri regiono, en kiu ili povos pasigi komforte kaj plezure la vintron. Ekzistas granda, kaj, mi opinias, ciame-grandiganta nombro da tiuj, al kiuj diris la kuracisto "Vi devos vintrumi alilande." Inter tiuj estas multaj kiuj suferas nur de enuo, fantazio malsana kaj manko da laboro difinita, sendube; sed ankau inter ili estas tiuj, kies brustoj estas "delikataj," kiuj devas esti "tre zorgemaj," kaj suferas eble de renaj au hepataj malsanoj. Al ciaj tiaj personoj, kiel ankau al la lacaj cerb-verkantoj, la autoroj, la dramautoroj, la Parlementanoj kaj tiel plu, Egiptujo vintre oferas klimaton ciam agrablan, kaj scenaron de tipo tute nevidebla en Granda Britujo kaj la Kontinento Europa kaj ankau objektoj posedantaj interesan historian malsuperan al nenia intereso en la mondo. Estas en hodiaua Egiptujo multe da diverseco. La viro kun gustoj modernaj trovos ce Kajro urbon kosmopolitanan plenan je fremduloj interesigaj, kaj bonaj hoteloj; kaj tre apude, la antikvan urbon de la Mamelukoj, kaj Kalifoj. Se oni preferas la allogajojn de la vivo moderna antau aferoj historic-interesaj ne disrevigos je moderna Kajro. Dum "la sezono" estas baloj, dancadoj, bridge-kunvenoj, tute same kiel en ia alia urbo. Kaj kiam tiaj aferoj supersatas vin, jen grandegaj monumentoj, la Piramidoj, la Sfinkso, kaj multe da temploj kaj tomboj! La vojaganto kiu malsukcesas tiajn aferojn trovi interesaj, certe bezonas fantazion! En Kajro mi ofte miregis, demandite "Cu estas dezirinde vojagi lau la rivero? Kion oni faros tie?" ... La senegala karaktero de la Nilo mem aparte, la urboj modernaj sur la bordoj de gi, konstruitaj sur la sidoj kaj inter la ruinajoj de la antikvaj urboj kvar gis dek-mil-jaraj, estas ja vidindaj. Tie ankau ekzistas hoteloj ciugradaj, kiuj ne estas tro altprezaj. Je pli ol unu okazo mi audis diri virinojn ke la dek-kvar-taga vojageto sur la Nilo estis inter la plej dolcaj spertoj en siaj vivoj! Kajron mem mi trovas enuiga; sed la granda rivero neniam lacigas. La vivado en la riveraj vaporsipoj estas plena je diverseco kaj intereso. La tre oftaj ekskursoj azendorse tra la dezerto, kaj gia hela seka aero, la mirindegaj antikvaj temploj kaj tomboj, kaj la dolca klimato kune guebligas la tutan vojagon kaj gin faras neforgesebla! Plimultiga nombro da vizitantoj ciujare pasas preter Assouan, la landlima stacio, por viziti Kartum kiu grandigis mirinde sub Brita protekto, kaj nun enhavas hotelojn kaj konstruajojn gravajn.... Ofte oni al mi petas detalojn praktikajn pri elspezoj kaj logejo en Egiptujo dum la vintro. Kompreneble estas malfacile tauge respondi. Alveninte en tiu lando oni devas kalkuli tiom elspezi kiom li generale elspezas, vojagante en la Europa kontinento. La vojagoj en la unua-klasaj vaporsipoj estas sufice altprezaj car Cook kaj la Anglo-Amerikana kompanioj havas tie monopolon. Ambau sipe kaj lande, tamen, zorgata de Cook, oni povas gui cion la plej bonan. La azenoj estas bonegaj, kvietaj kaj facile-rajdeblaj de ciuj ec tute sen rajda sperteco; kaj generale estas la gviduloj Arabaj sufice lertaj kaj gentilaj. Ekzistas tie ankau bonegaj gvidlibroj, precipe unu de Dro Wallis Budge verkita. La hodiaua Egiptujo ne nur estas tenejo da antikvajoj senprezaj, tamen; oni povas egale tie vidi modernajn triumfajojn de ingenierado—tiaj kiaj estas la grandega dig-ponto ce Assouan antau ne longe konstruita, kaj la pli eta digoj ce Assiut—kaj multajn aferojn ankau, interesaj sociologie. Pri la klimato de Egiptujo mi devas iom paroli. La foresto da pluvo certigas la sekecon de la aero, kaj la situacio geografia de la lando al gi donas vintron varman. La temperaturo, tamen, malofte superas 80° Fahrenheit ec en la dezerto, kaj sur la rivero mem, nokte kaj frua-matene, ofte estas preskau malvarme, kompare (ekz., 60° F.). Tial mi konsilas al ciuj kiuj intencas en Egiptujo vintrumi, ke ili kunportu sufice da varmega vestajo, precipe subvestajo—kaj ne atendu somermezan hejton sur la ferdekoj de la vaporsipoj. Novembro–Februaro estas la plej bonaj monatoj, sed nur ce tiuj, kiuj malsatas varmecon someran estas malagrablaj Marto kaj Aprilo. LA MARO.El "Romano de Infano," de Pierre Loti. Esperantigis Edmond Privat, cefredaktoro de la revuo: "Juna Esperantisto." Mi volus provi nun diri la impreson, kiun faris al mi la maro, kiam mi gin unuafoje vidis. Tiu ci estas vespera impreso; oni apenau povis vidi, kaj tamen la aperinta figuro estis tiel forta, ke gi unufrape por ciam gravurigis. Kaj mi ankorau retrospektivan tremfroston sentas, tuj kiam mi tutspirite pripensas tiun memorajon. Mi alvenis vespere, kun miaj gepatroj, en vilagon de la Saintonge marbordo, en domon de fiskaptistoj luitan por la bansezono. Mi sciis ke ni tien venis por io nomata "la maro," sed mi gin neniam vidis jam (linio de sablaj montetoj kasis gin al mi, pro mia tre malgranda kresko) kaj mi estis tre malpacienca gin koni. Post la vespermango, je la eknoktigo, mi do forkuris sola eksteren. La aero malvarmeta, maldolca, odoris ion nekonatan, kaj stranga bruado, samtempe mallauta kaj vastega, farigadis malantau la sablaj montetoj, kien kondukis vojeto. Timigis min cio, tiu nekonata vojeto, tiu krepusko falanta el kovrita cielo, kaj ankau la soleco de tiu angulo de la vilago.... Tamen, armite per unu el tiuj grandaj subitaj decidoj, kiajn prenas kelkfoje plej timemaj bubetoj, mi foriris rapidpase.... Sed, subite, mi haltis frostita, tremante pro timo. Antau mi, io aperis, io malhela kaj bruanta, aperinta ciuflanke samtempe kaj sajnanta ne havi finigon; moviganta spaco, kiu donis al mi la mortigan kapturnon.... Sen ia dubo tio estis gi; nek unu minuto da sanceligo, nek ec da mirado ke gi estas tiel, ne, nur teruro; mi rekonis kaj tremadis. Gi estis malhelverda, preskau nigra; gi sajnis senfirma, perfida, englutanta; gi movigis kaj ruligis cie samtempe, kun sajno de funebra malboneco. Supere, etendigis unupeca cielo, malhelgriza, kiel peza mantelo. Tre malproksime, nur tre malproksime, je nekalkuleblaj profundajoj de horizonto, oni ekvidis sirajon, lumajon inter la cielo kaj la akvo, longa fendo malplena, flave helpala.... Por tiel rekoni la maron, cu mi gin jam estis vidinta? Eble, senkonscie, kiam, estante aga kvin au ses monatoj, min oni kondukis en la insulon, ce praonklino, fratino de mia avino. Au cu gi estis tiel ofte rigardata de miaj maristaj praavoj, ke mi naskigis havante jam en la kapo malklaran rebrilon de gia grandegeco? Ni restis momenton unu antau la alia, mi de gi ensorcata. De tiu unua intervidigo sendube, mi havis la nekompreneblan antausenton, ke iam fine gi min prenos, malgrau ciuj miaj sanceligoj, malgrau ciuj voloj kiuj provos min deteni.... Tio, kion mi sentis antau gi, estis ne nur teruro, sed cefe nedirebla malgajeco, impreso de cagrenega soleco, de forlaso, de ekzilo.... Kaj mi reforiris kurante, kun vizago tre malgoja, kredeble, kaj la haroj turmentataj de la vento, kun treega rapideco por alveni al mia patrino, sin kisi, min premi kontrau si; konsoligi al mi mil animturmentoj antauaj, neesprimeblaj, kiuj premegis mian koron, vidante tiun grandan spacon verdan kaj profundan. REVADO.Originale verkita de Srino. Reddet (Sens). En flora gardeno de l’ revoj Mi iris dum nokto promeni Tra l’ arboj, la fresaj kreskajoj Carmite mi pasis sen halti. Mi vidis la bluan floreton, La floron kun palaj folioj, Mi prenis lazuran ludilon De la dudekjaraj geknaboj. Mi vidis la floron purpuran, La brilan emblemon de gloro; Mi vidis la floron malhelan Kasantan la lumon en koro. Mi vidis poetan la floron Post tiu de l’ blanka edzino: El ciuj kolektis garbeton Gis blovis, frostega, la vento. Kaj tiam, forkuris rapide Timante ke gia flugilo Forportos parfumojn subite. De mia odora rikolto. DIALOGO PRI ELIZIO.Originale verkita de Esperantisto 10549. Kritikisto. Amiko mia, vi estas alie admirinda poeto, sed vi treege amas haki la vostojn. La troa eliziemo ne estas aprobinda. Mi malamus fortranci la voston au al vorto au al besto. Poeto. Sed vi ne estas poeto. K. Mi estas nek poeto nek hirurgiisto, sekve la kompatinduloj ne timas mian dispecigemon. P. La versfarado, sume kiel la medicina scienco, postulas la vivo-sekcion. K. Sed tio ne senkulpigas kruelecon senbezonan. La modelaj verkistoj en la Fundamenta Krestomatio spareme uzas trancilon. P. Dro Zamenhof mem elizias. K. Malofte severe. Lia longa poemo "Al la Fratoj" estas preskau tute sen elizio. Dufoje li trancas la artikolon, sed nenion plu. P. Li ankau verkis la kanton "Al la Rego." K. Bedaurinde jes! Jen bela poemo difektita per malmodera eliziado. P. Cu vi kritikas ec la Elpensinton de Esperanto? K. Oni kritikas ciun eminentulon. Ec la suno enhavas makulojn. Ju pli verkisto estas laudinda, des pli li estas kritikinda. Tamen iometo da maldeco ne kontraupezas la tutan indon de plej granda poeto. Ordinare la majstro estas tre humana verkisto, kaj li trancas malmulte. P. Tranci estas neeviteble. K. Ne absolute. En "Alaudeto" kaj en aliaj modelaj kantoj, mi vidas plezure ke ciuj la vortoj, senescepte, gaje skuetas siajn vostojn nevunditajn. P. Elizio plibeligas poemon. K. Pardonu al mi. Vort’ en poem’ ofte similas al soldat’ post batal’, au al kat’ kiu sengarde sidigis en kuniklokaptil’, kaj al poem’ alie belul’ alvenas mien’ de malsanulej’. P. Vi do tute malsatas elizion. K. Ne tute. Sed estu diskreta, kaj kompatu la vostojn. Ne decas operacii kvazau per falcilo. P. Kion vi proponas kiel la plej bona modelo de rima stilo? K. Preskau la tutan poemaron en Fundamenta Krestomatio, malgrau la elizioj. Sed ne trancegu sovage. Ne faru tiom da kripluloj. Ne estu sangavida. Ni ne estas en Mandcurio! P. Sajnas al mi ke vi estas prava. K. Nehakita kanto estas rava. AL LA KORBO POR FORJETAJOJ.La plej humila sed tre utila membro de la Redakcio, kun plena respekto de la Verkistino, E. J. Catt. Kara Korbo, Lau la interesaj enhavoj de la The Esperantist, la mondo, au pli bone giaj logantoj, tiel sagigas kaj tiel klere verkas, ke la ideo sin prezentis al mi ke ci malofte, au eble neniam, ricevas donacon. Tiu ci pensado kortusas min. Ne balancu la kapon (au cian tenilon) kun mieno de malespero. Sendube ci baldau replenigos—car mi estas verkonta iom speciale por ci, ho kara Korbo, por ci sole, kiel esprimo de simpatio. Estas nur simpla (sed tamen vera) anekdoto, kaj tute negrava. Nek ci nek mi estas el la gesaguloj; ne multe taugas sekvi niajn faradojn, escepte por doni plezuron unu al la alia. Legante artikolon "Iom da Muziko" memorigis al mi ion, kion mi audis antau la historia periodo, t.e., kiam mi estis infanineto. Sinjoro kiu ofte venis ce ni por fumi la pipon de amikeco kun mia patro, multe amuzis min per liaj anekdotoj. Fojon li rakontis la sekvanton:— Je Novjaro mi vizitis la gastaman Kapitanon M—— ceestis multaj parencoj, amikoj, konatuloj, k.t.p., inter kiuj estis junulo—ne tre bone konata. Oni petis ke li kantu. "Ho jes! volonte mi kantos, sed eble vi permesos ke mi unue rakontos aferon—poste se vi tion deziras, mi tre volonte kantos!" "Ce lernejo mi multe guis la kantadon. Revenante hejmen maten-frue, mi fermis la pordon de mia dormocambro kaj tre kontente mi ekkantis belan himnon. Subite mi audis teruran vocon ekkrii "Tomaso! Tomaso! kion mi audas? Vi malbona knabo, filo de respektindaj gepatroj, segi tabulojn je Dimanco! Venu tuj malsupren." "Vi do vidas ke ili ne permesis al mi ekzercadon por plibonigi mian vocon!" Li silentis. Eble la gastoj dankis lin pro la rakonto, sed estas certe ke oni ne plu deziris ke li kantu! Sed ni lasu tion— Nu, Korbo kara, kion vi pensas pri mia verketo? Cu vi gin ricevos, au cu vi preferas resti malplena? LI, SI, GI KAJ ALIA.Originale verkita de Cynicus. Li. Mi vidu, jen estas unu, du, tri—kvar fraulinoj. Mi miras kiu si estas? Mi skribos al si. Gi. Estimata Fraulino,—Mi estus tre kontenta se vi korespondadus kun mi, letere au per il. p.k. Via, k.t.p. Si. Ho! nova korespondanto! Ne malbona—bone elektitan karton—montras bonan guston—kaj—jes, estas bona skribmaniero. Ho jes, mi korespondados kun vi, sinjoro! Gi. Estimata Sinjoro, mi dankas vin pro via beleta karto. Volonte mi intersangos p.k. kun vi. Kiajn specojn da kartoj vi preferus? Mi sendos tiujn, k.t.p. Li. Ha, la respondon al la mia! Kia belega karto! Si havas bonan guston, kaj—jes—mi pensas ke mi ametos tiun ci fraulinon. Gi. Tre estimata Fraulino, estis kun gojo, ke mi ricevis vian agrablan respondon al mia karto. Mi estas tre felica ke gi placis al vi. Vi estas tre afabla, kara fraulino, demandi kiajn specojn da kartoj mi preferas. Mi preferus, kaj akceptos kun plezuro, k.t.p. Si. Kiel gentila! Jes, mi ametos tiun ci sinjoron. Gi. Tre estimata sinjoro, kiel belegaj estas la kartoj, kiujn vi sendas. Cu vi kredas en Telepatio? Jus tiam, kiam vi sendis vian unuan karton, mi legis vian anoncon en la jurnalo, kaj mi ekpensis cu mi skribus al vi; sed la penso pasis, kaj mi ne skribis. Cu vi interesigis pri psikologio? Mi pensas, k.t.p. Li. Ho, ho! jen estas alia psikologistino! Strange, kiel la virinoj amas cion kio estas mistika, nekomprenebla. Mi volus scii cu vere si intencis respondi al mia anonco. Gi. Kara Fraulino,—Cu mi kredas en telepatio? Certe, jes. Cu tiuj ci kartoj kiujn ni sendas unu al la alia ne estas pruvo? Cu vi ne observas, ke mi sendas la miajn en la sama tago ke vi sendas la viajn? Vere, kune ni pensas, kune skribas, kune sendas; devas esti do telepatio, kaj ni devas esti simpatiaj unu al la alia. Ni do estas geamikoj, ne vere? Kiu scias, eble ni estas geamikoj longe sercitaj. Cu vi permesos al mi nomi vin amikino? Ho jes, mi tre interesigas pri psikologio, sed estas multaj brancoj apartenante al tiu ci moderna "Arbo de Sciado." Kiun vi preferas, mi—k.t.p. Si. Ho, estas bone! Mi estas trovinta viron, kiu skribas tiel se mi estas inteligenta estajo. Gi. Kara Sinjoro,—Gojege mi ricevis vian lastan karton. Kvankam mi demandis cu vi kredas en telepatio, mi ne scias cu mi kredas au ne. Certe, estas strange, ke ni ambau skribas samtempe, sed estas ankau strange ke vi deziras min nomi amikino. Kiel ni povas esti geamikoj se neniam ni vidis unu la alia. Vere, mi timas ke vi ne trovos min esti tre interesa amikino, kaj baldau vi bedauros ke vi tiel rapide volis nomi min "amikino." Cu vi preferus skribi letere? Ne estas sufica spaco por skribi multe sur p.k. Kian brancon de tiu kiun vi nomas la "moderna arbo de Sciado" vi preferus priskribi? Cu vi scias ion ajn pri hipnotismo? Mi amus—k.t.p. Li. Jes, mi amas tiun ci fraulinon. Kial—mi ne scias—sed, mi amas sin. Gi. Karega Amikino, Ho ve! Cu vi koleros kontrau mi tiel skribinte. Ne mallaudu min, mi petegas. Sed se mi skribas "kara," ne estus vera. Vi estas pli ol "kara" al mi, tial mi skribas "karega." Ne, mi ne scias multe pri hipnotismo, sed mi timas ke vi scias tro multe, kaj ke vi min hipnotigis tiel, ke mi trovas mi mem devigata pensi pri vi kontrauvole. De la ricevo de via unua karto, mi interesigis pri vi; de via unua karto mi vin amis, kaj nun mi vin amegas. Cu vi hipnotigis, au cu vi ensorcis min, mi ne scias; cio kion mi scias estas ke mi vin amegas, kaj atendas vian leteron kun la plej granda malpacienco. Ho, kiel mi gojas ke vi permesas min korespondadi kun vi letere. Sed kio vin interesigos, kian temon mi priskribos? Mi mem? Eble vi satus scii iom pri via korespondanto. Nu, mi havas tridek kvar jarojn—mi estas—ho, mi ne povas priskribi min mem. Mi enmetas foton, kaj petegas ke vi estos malsevera kontrau tiu malbelulo. Cu vi sendos vian portreton al mi, karega amikino mia. Mi satos gin supre ciuj miaj plej satataj havoj. Mi estas—k.t.p. Si. Kia bona letero! Ho, mi estas tre felica ke li skribis al mi. Certe, mi neniam antaue ricevis tiel bonan leteron. Gi. Ne, kara amiko, mi ne estas kolera kontrau vi, car vi nomas min "karega," kvankam mi miras. Sed mi avertas vin ke neniam mi kredas ion kion viro skribas al mi, kaj nur la duonon de tio kion li diras. Nu, kion mi priskribos? Min mem? Mi timas ke estas tiel malfacile skribi pri mi mem, kiel vi trovas malfacile skribi pri vi mem. Mia ago? Mi estas tiel maljuna kiel Evo. Miaj haroj estas brunaj, ankau miaj okuloj. Sed mi enmetas foteton, vi vidos kian specon da vizago mi havas. Ha, vi trovos min tre malsprita; mallerta. Mi scias Mi konfesas ke mi estas tre interesita pri karaktero. Mi bone satas legi la vizagojn de tiuj kiujn mi renkontas. Mi ankau legas la karakteron per la skribmaniero. Ha, ha, sinjoro! Vingardu! Baldau mi lernos cion kion vi bone volus kasi de mi. Ankau mi konfesas ke mi amas tiri la snuretojn kaj vidi la pupojn danci. Ciu, pli-malpli baldau montras siajn malgrandajn malsagajojn—malfortajn punktojn, kaj tiam mi ridas. Ho jes, mi ridas! Denove, mi diras gardu vin bone, sinjoro! Jam mi vidas en vian foton, ke vi estas—ne, mi ne diros kion mi legas. Mi esperas—k.t.p. Li. Skeptikulino, he? Nu, ni vidos cu mi povas sin kredigi je mi. Gi. Ho, karulino mia! Kiel vi estas kruela! Kial vi ne kredas ke mi skribas la veron? Mi juras ke mi amas vin, tiel neniam mi amis virinon antaue, kaj nur vin. Sed vi estas malboneta min dubi. Aliaj viroj eble diros al vi multe da tio kio ne estas vera—sed mi? Ho, kiel vi min vundas! Mi sentas cion kion mi skribis. Efektive mi amis vin, mi amas, kaj ciam mi amos! Mi ne scias kial vi estas tiel maljusta—k.t.p. Si. Ha-ha-ha! Li igas varma. Ni atendu. Li. Neniam respondon! Kial, mi miras. Gi. Cu mi ofendis vin, tre karega amikino mia? Mi petegas ke vi min pardonos, se jes. Ho, se vi povus scii kiel mi vin amas. Sed vi estas malvarma, kruelega—Ho, mi petegas, amu min iomete, se vi ne povas ami min tiel mi amas vin. Mi pensas pri vi de la mateno gis la nokto; ciame mi vidas vin antau...k.t.p. Si. Tio ci estas amuziga. Gi. Ne pli longe mi povas kontraubatali vin, Karulo. Jes, mi konfesas ke ankau mi amas vin. Mia plej amata, se vi povus esti ci tie, mi montrus al vi kiel multe mi amas vin. Ho, karega mia, cu mi estas trovinta unu kiu amas min kiel mi deziras esti amata? Cu mi laste estas trovinta unu kiu min komprenas? Ho...k.t.p. Li. Ha-ha-ha! Mi pensis ke mia lasta letero sin kaptus. Gi. Ho, mia plej amata, mia cio, mia...k.t.p. (Post semajno). Gi. { Ho! Mia karulineto...k.t.p. (Post tri tagoj). Gi. { Ho! Mia amatino...k.t.p. (La proksiman tagon). Gi. { Ho!!......!! k.t.p. (La saman tagon). Gi. { Ho!!!......!!!! k.t.p. (Post tri monatoj). Gi. { Jes, karulino mia, kiam ni renkontos en la proksiman monaton, (Post semajno). Li. Mi pensas ke mi iros Londonon iom pli baldau ol mi skribis. Mi volus sin vidi antau si vidos min. Certe mi volas vidi sin antau ol mi—facile mi povos aliri al la strato, kaj atendi— (Al la Alia) Ni iros je la 21a anstatau la 27a, estas grava afero pri kiu mi devos zorgi. Estas tre cagrena, sed—— Gi. Karega karulino mia, mi estas korrompita. Mi ne povos alveni antau la tria de Julio. Ho, kiel longe sajnos la tempo gis mi...k.t.p. (En la 30a Junion). Si (al la Alia). Mi venos al via oficejo hodiau post-tagmeze, kaj ni vespermangos ce la Frascati kafejon antau iri al la teatro vespere. (En la vespero de la sama tago. Ce "Charing Cross" Stacidomo). Li. } (Renkontante). { !!! (Post kvin minutoj). Li. } (Prezentante la Alia). { Mia edzino. Maljunaj geedzoj logis ce hotelo ne-vin-trinkeja. Sed la maljunulo ciam trinkis iom da viskio hejme, kaj li tial acetis botelon da gi en la urbo, por havi malmultajn gutojn ciunokte. Kiam ili estis forirontaj, ili ne sciis kie kasi la malplenan botelon. "Metu gin sur la supro de tiu alta vest-sranko," diris la edzino. "Bonegan ideon," respondis sia edzo; "donu al mi segon, kaj mi metos gin tie." Vigle staranta sur la sego, li ekvidis ke la srank-supro estis tiel plenigita je similaj boteloj ke ne restas spaco por la lia! Kompreneble la cambro-servistinoj neniam purigis tiun altan lokon. (Vera Rakonto) A. Bullock Webster. AMUZAJOJ.El la Hispana.—Tradukitaj de D. H. Lambert, B.A. Foje la imperiestro Josefo, alveninte al ia urbo neakompanate de siaj korteganoj, estis demandata de la mastrino de la hotelo cu li estas unu el la imperiestra sekvantaro. "Ne," respondis la princo. La scivoleco tamen de la bona virino ne kontentigis per respondo tiel mallonga. Si sercis senkulpigon por eniri en lian cambron, kaj vidante lin razantan demandis cu li havas ian oficon apud la imperiestro. "Jes," rediris la monarho, "Kelkafoje mi lin razas!" Estas kutime ke casantoj interparoladu pri la eksterordinaraj okazoj kiuj sin montras dum ilia speciala pasatempo kaj trograndigu la ecojn de siaj hundoj. Dum la mallacado de casantaro inter kiu trovigis Aleksandro Dumas, oni ekparolis lauvice la ciaman temon pri la cashundoj. Dumas audis siajn kunulojn rakonti la mirindan intelegentecon vidigitan de tiuj ci bestetoj. Kiam sia vico alvenis, li trograndigis ankau la inteligentecon de sia propra hundo. "Ho!" li komencigis, "mia hundo posedas supereman lertecon unufoje kiam mi matenmangis en la gardeno kune kun amiko, Fanoro—kiel mi nomis mian hundon—atendis humile por ke, kiel kutime, mi disjetu al li la matenmangerojn. Sed, vidinte ke mi ne memoras lin, li forkuris al la fino de la gardeno, kaj venis returnen al mi, alportante en la buso branceton da la floro nomita Ne-min-forgesu!" Notario prenis la veturilon por iri al urbeto proksima de Seviljo, kaj la veturigisto demandis al li dekkvar pesetojn. "Cu vi volas certigi jure la koston de tiu ci vojiro?" "Volonte, sinjoro." La notario tiam eltirinte el sia poso kaj stariginte sur la tablo krucifikson lin igis juri kaj donis al li ses pesetojn rimarkante ke li mem detenas la restajon kiel legan pagon pro la ago de la jurpropono! Regido volante fari sercon cencerne unu el siaj korteguloj, kiun li estis utiliginta diversamaniere kiel ambasadoron, diris al li ke li similas strigon. "Mi ne scias, Via Mosto, kion mi similas," li rediris, "tio kion mi scias estas ke multajn fojojn mi estas havinta la honoron prezenti Vian Regan Moston!" Ia sinjoro vespermangante en hotelo demandis al persono je sia flanko ke li bonvolu pasigi la mustardon. "Cu vi kredas ke mi estas servisto?" "Ho, ne, sinjoro," rediris la alia, "mi supozis ke vi estas sinjoro!" STRANGA AVENTURO DE CIRKAUKOLO.Tradukita el Dickens de A. A. Cowan. "Nu, Bob," diris Hopkins je apenau rimarkebla ekrigardo je la atenta vizago de Sro Pickwick, "estis stranga malfelico la lastan nokton. Infano enkondukigis, kiu estis glutinta cirkaukolon." "Glutinta kion, sinjoro?" interrompis Sro Pickwick. "Cirkaukolon," respondis Jack Hopkins. "Ne la tuton samtempe, vi scias, tio estus tro multa—vi ne povus gluti tion, sed la infano povis—he! Sro Pickwick, ha! ha!" Sro Hopkins sajnis multe kontentiga je sia placajo; kaj dauradis, "Ne, estas tiamaniere. La gepatroj de la infano estis malricaj personoj kiuj logis en korto. La plejaga fratino de la infano acetis cirkaukolon, ordinara cirkaukolo farita el grandaj nigraj lignaj globetoj. La infano, kiu amis la ludilojn, prenis la cirkaukolon, kasis gin, ludis kun gi, trancis la snureton, kaj glutis globeton. La infano pensis ke estis granda sercado, revenis la tagon plej proksiman, kaj glutis alian globeton." "Benu mian koron," diris Sro Pickwick, "kia terurega afero! Mi petas por senkulpigo, sinjoro. Daurigu." "La plej proksiman tagon, la infano glutis du "Tiu estas la plej eksterordinara afero, kiun mi estas ja audinta," diris Sro Pickwick je akcentega bato sur la tablo. "Ho, tio estas nenio," diris Jack Hopkins, "cu estas, Bob?" "Ne certe," respondis Sro Bob Sawyer. "Tre strangaj aferoj okazas je nia profesio, mi povas certigi vin, sinjoro," diris Hopkins. "Tiel mi inklinigas imagi," respondis Sro Pickwick. Tradukita el Angla-Saksona originalo, de G.L.B. kaj C.F.W. Mi kun du aliaj fratoj venis Farnon la insulon. Intencis mi paroladi kun la honorinda patro Ethelwald. Poste ke mi kun la lia parolado estis konsolita kaj la lia benado estis al mi donita, kaj tiam kiam ni domon revenintaj jam estis sur la alta maro, subite dissirigis la paco de la cielo kio estis reginta je la tempo kiam ni ensipigis kaj tiel grava vetero ekalvenis kaj tiel furioza urago ekfalis ke ni nek kun velo nek kun remado povis ec iometete progresadi, kaj ni nepre nenio atendis krom la morto mem. Dume ke ni do tie plej longe kun la vento kaj la maro tute vane laboradis kaj bataladis, rigardis ni tiam malantaue por vidi se estus eble ke ni ree tentu atingi la insulon el kiu ni estis elvenintaj. Sed kien ajn ni nin turnis la sama urago nin renkontis, nin cirkaustaris, nin cirkauringis ciaparte kaj nenia espero de savigo jam restis al ni. Post longe ni niajn okulojn suprenlevigis kaj ekvidis ni sur Farno la insulo, la al Dio karan patron Ethelwald’on elirantan el la lia sekreta logejo, volantan havigi al ni sukcesan kuradon, por vidi tion kio estis okazinta je ni; car li estis audanta la bruadon de la ventego kaj de la muganta maro. Kaj li, nin vidanta alportitajn en dangeron kaj tiamaniere laborantajn, la genuojn fleksadis al Dio, Patro de Nia Sinjoro kaj Savisto Hristo, preganta pro la nia savigo kaj vivo. Kaj kiam li tian pregon finigis, la superfluantajn akvojn li retrankviligis, kaj la ventegon redefaligis, gis ke nepre la furiozeco de la ventego forigis kaj favorantaj ventoj nin kondukis sur plej trankvila maro al la bordo. Kiam do ni trafis la bordon, kaj la nian sipon ankau el la ondoj forportis, samminute vento egale forta kiel antaue revenis, kvazau gi dum tiu mallonga tempeto pro ni estis trankviligita, kaj dum la tuta tago plej forte kaj furioze blovegis, tiel kiel oni versajne devus ekkredi ke la mallonga periodeto de trankvileco, kiu tiatempe okazis, nin estis aldonita de la Cielo, por favori tiun serviston de Dio, pro nia savigo pregantan. Note.—La Angla-Saksona teksto el kiu la jena historieto estas eltirita, presigis en la de Sinjoro Alfred Cook (Yale’a Profesoro) verkita libro nomita Unua Libro de Antikva Angla; plej interesplena kaj grava libreto por tiuj kiuj sin interesas pri la komencajoj de la hodiaua Angla Lingvo. La nunaj tradukistoj penadis konservi la stilon de la originala teksto. MALNOVAJ KANTOJ.Tradukita de Clarence Bicknell. Ne povas mi malnovajn kantojn Rekanti kiel foje; La kor’, la voco al mi mankus, Mi plorus tro malgoje. En tiuj kantoj mia koro Pasintajn tempojn trovas; Rekanti ilin, au rerevi La revojn mi ne povas. Ne povas mi rekanti ilin, Kaj la malgojajn carmojn; Iliaj melodioj vekus El dorm’ malnovajn larmojn: Kvankam mi ne forgesas ilin, Malgojajn kaj dolcegajn, Mi tamen ne rekanti povas La kantojn tro karegajn. Ne, mi ne povas! la vidajoj Revenas pri la horoj De oraj revoj forflugintaj, Pri jaroj de doloroj; Sed, per rompitaj teraj cenoj, L’ anim’, en libereco, Rekantos eble tiujn kantojn, Kaj dum la eterneco. LA ESPERANTA SUBJUNKTIVO.La artikolo de Dro Lloyd ne konvinkis min, car mi opinias ke, por uzi la imperativon, ne estas necese havi verbon esprimantan volon deziron au permeson. Suficas ke tia ideo estas (mi ne skribas "estu") en la penso de la parolanto. Nu, en la ekzemploj cititaj de Dro Lloyd, oni povas ensovi la verbojn konformajn, ne sanginte la sencon. "Li malkovris la manon, permesante ke la serpento tie mordu." "La posto, volinte ke la leteroj estu tuj specigitaj, sendas specigistojn." "Si estis tiel maldika, ke kiam si deziris ke oni povu sin rimarki, si bezonis eniri du fojojn la cambron." Nur, mi neniam skribos: "Mi timas ke li venu," car, kiel tre guste rimarkigis Dro Lloyd, ne estas en la frazo la plej malgranda nuanco de ordono au deziro. Mi konsentas ke tia maniero konsideri la aferon, devas sajni stranga al gramatikistoj. Sed mi pensas ke gi entenas logikecon, kaj, kio estas ankorau pli grava, praktikecon. La reguloj kiuj regas la uzadon de Subjunktivo en naciaj lingvoj (almenau en la Franca) estas terure arbitraj, tiel ke la gramatikistoj ne ciam konsentas pri ili, kaj ke ec kleraj personoj tre ofte malobeas ilin. Tio sajnas pruvi ke tiu modo estas tute senutila. Kiel Esperanta profesoro, mi eksperimentis kiom malfacile estas doni precizajn regulojn pri tiu modo, kaj kontraue kiom estas praktika la principo donita en la paragrafo 218 de la Sintakso. Jen kiel mi klarigas al miaj lernantoj la uzadon de la modoj. La indikativo estas la modo normala. Oni devas uzi gin, kiam oni ne havas motivon por uzi kondicionalon au imperativon. La kondicionalon oni uzu, kiam oni povas, ne sanginte la sencon, ensovi "supozinte ke" en la unuan propozicion, kaj "en tia okazo" en la duan. Cetere la unua au la dua propozicio povas esti Subauskultata. Ekzemple (Paragrafo 169, Sintakso): "Se li estus rica, li havus multajn amikojn." "Supozinte ke li estus rica, en tia okazo li havus multajn amikojn." "Mi volus vin vidi!" "Supozinte ke tio ne malplacus al vi, en tia okazo mi volus vin vidi." "Se mi povus lin venki!" "Supozinte ke mi povus lin venki, en tia okazo, kiel felica mi estus!" La imperativon oni uzu, kiam oni povas, ne sanginte la sencon, ensovi, en la frazon, unu el la verboj voli deziri konsili permesi peti, k.c., kiuj montras volon pli malpli fortan. Mi jam donis ekzemplojn pli supre. Sajnas al mi ke, tiam, la du lastaj modoj ludas sian logikan rolon, t.e., mallongigi la frazojn. Mi bone scias ke oni povos trovi en Esperantaj libroj, ec en Zamenhofaj verkoj kelkajn frazojn kiuj ne estas konformaj al tiuj reguloj. Sed ili estas maloftaj, kaj tio, lau mi, ne pravigus la enkondukon de reguloj arbitraj neklaraj kaj senutilaj. (Profesoro) H. Sentis (Grenoble). FRAGMENTAJ MEMOROJ.Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon). La autoro rizervas ciajn rajtojn. Mi verkis por tiu ci monato kelkajn detalojn pri vizito kiun ni faris al la bonekonata Kavernego Grandega de Kentucky. Tra la Kavernego trafluas subteran riveron en kiu trovigas du specoj da fisoj. Unu speco havas okulojn sed ne povas vidi; la alia speco (kiu eble enlogadas la Kavernegon kelkajn centojn au milojn da jaroj pli longe) tute ne havas okulojn. Kaj nun mi petas, ke la leganto imagu kvardek personojn, el kiuj ciu portas lampon, postsekvante en la kavernego maljunan nigrulon kiun oni nomas "Onklo Nikocjo." En Ameriko ciujn maljunulojn oni nomas "Onklo." Ni audas solenan tik, tak, oni nomas gin la horologon. "Kiam oni strecas gin, Onklo Nikocjo?" demandas nia sola knabeto. "Ho, tio! oni gin strecis en la unua jaro de la mondo, Sonny (Ficjo)." Kiom da miljaroj faladas tiu guto da akvo! Ni vidis la fundon de la "senfunda profundejo"; gi havis nur kvin-dek futojn da profundeco. Sed de Bourne’s Dome (la kupolo de Bourne), ni ne vidis la fundon. Tiel kiel se ni estus starantaj ekstere ce fenestro ni gin rigardadis tra longa fendajo, elstrecantaj en gin niajn kapojn por pli bone vidi, tuj kiam Onklo Nikocjo kiu estas suprenrampanta sur la eksteron de la kupolo, trapusas tra negranda malfirmajo lumegigilon, kiu lumegigas la mirindajn akvoskulptajojn de la flankajoj kaj de la interno de la kupolo. Fine li faligis gin kaj tuj la ombroj forrabas de niaj okuloj la belegan kupolinternon, sed falinte gi malkasas ciam novajn belajojn sur la flankajoj. Cion lumigegante gi preterfalas kiel strio da lumo nian fendajon, kaj postsekvante gin per niaj rigardoj, ni vidas ke gi estas nun nur malgranda punkto da lumo, sed ciam (car Onklo Nikocjo faligas multajn lumegilojn) ciam, antau ol atingi la fundon de la putego gi estingigas. Mi ne atencos priskribi la akvoskulptajojn. Se lertegaj koboldoj estus tien skulptintaj siajn plej fantaziajn songojn, gi estus tiel, kiel gi estas, belega, teruriga, mistera, fantazia! Ni eniras kavernon (en la kavernego estas multaj kavernoj). Subite oni elstrecas brakon kaj haltigas min. Ni staras ce la bordo de trankvila maro, kaj radioj de la hela luno lumigas sur grandajn blankajn nubegojn amasigitaj unu super la alia ce la horizonto de la maro. Mi audas elspiritan murmuron: "Kiel belege! Kiel belege!" Jes, sed tiuj lanecaj nuboj estas solida stonego, kaj la trankvila maro terurigega krutajo. Vere tiu brako savis min de subita morto! Proksime de la dometoj de ftizo suferintoj (ili ciuj mortis) ni trovis kelkajn stipojn, sur kiujn, lau peto de nia gvidisto, ni ciuj sidigas. Tiam Onklo Nikocjo kolektas niajn kvardek lampojn kaj foriras, nin lasante en vera mallumego. Antau kaj plej proksime de miaj okuloj mi metas mian blankan manumon sed neniel mi povas gin vidi. La mallumo farigas solida kaj premas sur nin tiel kiel se estus vivanta korpo. Mi pripensas tiun Egiptan mallumon kiun oni povis palpi. Ciu voco mallautas; oni parolas nur per murmuroj kiuj, tamen, sajnas forkuri en la mallumon kaj kriegi la vortojn al la Spiritoj de la Kavernego. Subite—"Rigardu supren! Ho! rigardu supren!" Supren mi rigardas kaj mi vidas—kion? Nur ke oni estas formovinta la supron de la Kavernego, kaj ke mi sidas ce la fundo de profundega fendajo. Senlime super mia kapo altenetendigas giaj du flankajoj. Estas meznokto, car lau diferencaj lumpovoj brilas en la trankvila cielo grandega stelaro. Jus enirinte la videblan porcion de la cielo mi vidas kometon. Trankvila cielo? Jes, ce tiu unua rigardo mi pensas, ke la nokto estas treege trankvila, sed baldau nigra, treege nigra nubego malrapide surpasas la cielon kaj unu post unu englutas ciujn la helajn stelojn. Ne, la stelaro venkas! La nubego pasas kaj, jen, ankorau la steloj trankvile briladas en pura, sennuba cielo. Sed, kio? Kio okazas? La nubego revenas malantauen! Ho! Onklo Nikocjo, Onklo Nicjo, pro kio vi faris tion? Vi forrabas de mi la tutan iluzion. Ec se la nubego estas nur ombro de la mano de maljuna nigrulo, cu gi devas iri malantauen? Cio finigas. Onklo Nikocjo revenas. Ni reprenas niajn lampojn. Ni realvenas la feran Pordegon. Al Onklo Nicjo ni adiauas kaj al la Kavernego. Kaj mi? Jes cio finigas. Mi ankau adiauas al la aminda Legantaro. (Fino). KRISTNASKA KANTETO.Originale verkita de Esperantisto 4686. Jen Kristnasko alveninta, De la tuta mond’ benita, Car naskigis Filo Dia Kiu estas Frato nia. La pastistoj kiuj audis La sciigon Dion laudis, Tiam en la groton venas Kiu l’ infaneton tenas. Kaj el malproksima lando Lin vojagis rega bando, Oron, mirhon donacante, Dian Filon rekonante. Do la tuta mondo iru Kaj ce la mangujo miru: Kun Mario la genuo Fleksu antau Li, Jesuo. Kantu per gojega krio Pri Jesuo kaj Mario; Si patrino sen makulo, Li la sola Nepekulo. Kantu cia homa koro "Estu al Jesu’ honoro, Kaj alvenu en la teron Pacon, la homaresperon." Sed ne sole kantu—agu— Nun al la fratar’ elpagu; La infanojn, malsanulojn Amu, kaj la mizerulojn. DUOBLA AKROSTIKO.Verkita de Clarence Bicknell. SOLVO.
Per BICIKLETO mi fremdulajn landojn vidas, Sed ESPERANTO min al homaj koroj gvidas. Estimataj Kunverkintoj & Legantoj, La jaro 1905 finigas, kaj mi uzas la okazon por sendi la bonvenan antikvan bondeziron pro GOJA KRISTNASKO & FELICA NOV-JARO. Neniam nia lingvo guis jaron tiel prosperan, kiel la nuna, kaj ekzistas ciu signo ke la progreso dauros. Legantoj estas pli multenombraj, kaj ili nature atendas, ke la naciaj kaj internaciaj gazetoj laue pligrandigu. La Enhav-nomaro de nia lasta dozeno da numeroj montras, ke niaj multaj kleraj verkintoj donis materialon por plej interesa serio, kaj ni esperas, ke Esperantistoj legos niajn du volumojn kun plezuro kaj profito je la estontaj jaroj. Gazeto kies enhavo estas literatura pli ol kronika, havas ciaman intereson, kaj ni do rigardas la volumon, kiel notinda aldono al la Esperanta Biblioteko. La redaktado kaj direktado de internacia organo estas laboriga entrepreno, postulante pli da tempo ol mia ciutaga okupado permesas por la kreskantaj bezonoj de tiu ci gazeto. Ni do devis fari novajn planojn por la estonteco. De nun la British Esperantist, kun sia kroniko kaj naciaj artikoloj, kaj nia malnova The Esperantist aperos sub unu kaj la sama kovrilo. La presliteroj kaj generala formato estos samformaj kun tiuj de la du volumoj de The Esperantist, la nombro da pagoj estos pligrandigata de dekses gis dudek, la jara abonpago restanta la sama 3s. (4 frankoj) afrankite. La Esperantistoj do ricevos pli dikan gazeton pro la sama malgranda abonpago. Mi do fidas, ke la amikoj kies skribajoj ricigas niajn presitajn numerojn, afable daurigos sian helpon, kaj, per internacie verkitaj artikoloj, varbos multopajn abonojn kaj reklamojn, kaj tiel ebligos ke la Esperanta Gazeto de Granda kaj Pli Granda Britujo okupu sian konvenan lokon en Esperantujo. La numero de la nuna monato do estas la lasta eldonata sub mia sola direktado; de nun mi estos nur membro de la Redaktora Komitato de la unuigitaj gazetoj. Je tiu ci okazo mi volas danki kore, korege la multajn amikojn, kiuj tiel neatendite sukcesigis miajn penadojn, kaj kiuj igis tiel plezurdona mian pro-Esperantan klopodadon. Sensancele mi konstatas, ke pli sindona, simpatia kaj helpema legantaro estus malfacilege trovebla. The Esperantist, la unua Angla Esperanta Gazeto, donas indikilon de Brita progreso, kaj, monato post monato, sukcesis atingi tre altan Dudekses monatoj povas esti mallonga porcio el la homa, se ne gazeta, vivo; tamen, por mi, tiu ci epoko ja estas estinta okupata. Centoj da novaj amikoj el multaj nacioj estas trovintaj logejon en la koro, kaj miloj da plezuraj memoroj gravurigis ce la memoro. Sur nia unua numero ni esprimis nian intencon ne presigi politikajn au religiajn aferojn. Ni fidas, ke la sekvo de tiu ci propono kontentigis. Tamen, lau la pli generala alprenado de Esperanto, ni devas atendi la eldonigon de specialaj organoj pritraktantaj temojn plej necesegajn al la homa progresado. Jam ni plezure vidas la aperon de tiaj gazetoj, kiaj Katolika Espero & Espero Pacifista. Tamen estas multe dubinde cu ankorau venis la tempo por la naskigo de Politika revuo en Esperanto. Ci tie, en Anglujo, ni nune audadas multe pri inter-kolonia politiko, kaj sajnas al ni, ke estas nur unu sola prava politiko por Esperantujo—inter-samideaneco. Se ciuj Esperantistoj unuigos kaj acetos la komercajojn de Esperantistoj, ni baldau havos fundamenton fortikan kaj largan, kapabla porti konstruajon, havu gi kiom ajn da alteco. Ne estas necese longe serci la okazojn. Sur la The Esperantist oni jam altiris la atenton al multaj komercaj fakoj. Ekzemple: Ni sendu niajn 2 au 3 frankojn al Bulgarujo por la vera Roz-esenco; au al Glasgow por la bonaj viskio kaj cigaredoj bezonataj por niaj Kristnaskaj regaloj; por Esperantaj cemizoj por varmigi nin; por kukajoj surhavantaj Esperantajn devizojn por doni al niaj amikoj. Tiuj ci kaj senfina aro da aliaj necesajoj povos uzigi por antauenirigi la Aferon. Ci tiu estas tauga konkludo por la unua parto de la vivado de la The Esperantist, kaj la gazetoj, sub sia nova kaj pligrandigata formo, trovu la plifortigon, kiu nature rezultos post gia alpreno. Kvankam mi ne plu povas sendi ciumonatajn salutojn per gazeto kiu, de komencigo gis fino estis por mi granda fontego da plezuro kaj (ho, ne rakontu gin en Gath) ankau de fiereco, mi tamen esperas, ke ciuj Esperantaj amikoj konservos afablajn pensojn pri sia entuziasma samideano kaj kunlaboranto, H. Bolingbroke Mudie. Esteemed Collaborators and Readers, The year 1905 is drawing to a close, and I take the opportunity of sending the good old wish for A Merry Christmas and A Happy New Year. Never has our language enjoyed a year so prosperous as the present, and there is every indication that progress will be maintained. Readers are more numerous, and they naturally expect the national and international gazettes to become enlarged accordingly. The Index of our last twelve numbers shows that our many talented writers have provided material for a most interesting series, and we hope that Esperantists will read our two volumes with pleasure and profit in the years to come. A magazine, the contents of which are literary rather than newsy, has a permanent interest, and we therefore regard the volume as a noteworthy addition to the Esperantic Library. The editing and management of an international magazine is an onerous undertaking, involving more time than my present daily occupation will allow for the growing needs of this gazette. We have, therefore, had to make new arrangements for the future. Henceforth the two British magazines will join forces. The British Esperantist, with its chronicle and national articles, and our old The Esperantist will appear under one and the same cover. The type and general form will be uniform with the two volumes of The Esperantist, the number of pages will be increased from sixteen to twenty, while the annual subscription will remain the same, 3s. (4 francs), post free. Esperantists will thus get an enlarged gazette for the same small subscription. I, therefore, trust that the friends whose writings enrich our past numbers will kindly continue their aid, and, by internationally-written articles, will secure manifold subscriptions and advertisements, and so will enable the Esperanto Gazette of Great and Greater Britain to occupy its proper place in Esperantoland. The present month’s issue is, therefore, the last one produced under my sole care. Henceforth I am merely a member of the Editorial Committee of the united gazettes. On this occasion I wish to thank heartily, most heartily, the many friends who have in so unexpected a manner made my efforts successful, and have rendered pro-Esperanto work so pleasant. I unhesitatingly affirm that more devoted, sympathetic, and helpful readers would be difficult to find. The Esperantist, the first English Esperanto journal, affords an index of British progress, and month by month has succeeded in attaining a very high place among its contemporaries. Maybe the punctuality of its publication and attractiveness of its form have helped considerably in achieving this gratifying result; but the fact is in the main due to the enthusiasm of the ever-increasing band of English-speaking adherents. Twenty-six months may be a short time in the life of a man, if not of a journal, yet, for me, this period has indeed been a crowded one. Hundreds of new friends of many nationalities have found place in the heart, and thousands of pleasant memories have become engraved on the memory. In our first number we expressed our intention of not including political and religious matters. We trust that the adherence to this policy has given satisfaction. Nevertheless, as Esperanto becomes more generally adopted, we must expect the appearance of special organs treating of the subjects most vital to human progress. Already we are glad to note the appearance of such periodicals as Espero Katolika and Espero Pacifista. But it is a much doubted point whether the time is yet ripe for the birth of a political review in Esperanto. Here, in England, we are at present hearing much of an inter-colonial policy, and it seems to us that there is only one sound policy for Esperantoland—an inter-Esperantist policy. If all Esperantists will unite in purchasing the commercial products of Esperantists, we shall soon have a sound and broad foundation capable of bearing the weight of a structure, be it never so lofty. Opportunities are not far to seek. In The Esperantist attention has already been directed to many branches of commerce. Thus, for example, let us send our 2 or 3 francs to Bulgaria for the real attar of roses; or to Glasgow, for the good whiskey and cigarettes needed for Christmas cheer; for Esperanto shirts to keep us warm; for cakes bearing Esperanto mottoes to offer to our friends. These and an endless supply of other necessaries can be used to help forward the Cause. This suggestion forms a fitting close to the first part of The Esperantist’s career, and may the gazettes, in their new and enlarged form, experience the stimulus which would naturally result from its adoption. Although no longer able to send greetings every month by a gazette which, from start to finish, has been to me a source of great pleasure, and (oh, tell it not in Gath) of pride also, I yet hope all Esperanto friends will retain kind thoughts of their enthusiastic fellow-thinker and fellow-worker, H. Bolingbroke Mudie. PREGO SUB LA VERDA STANDARDO.Himno de Dro Zamenhof. Al Vi, ho potenca senkorpa mistero, Fortego la mondon reganta, Al Vi, granda fonto de l’ amo kaj vero, Kaj fonto de vivo konstanta, Al Vi, kiun ciuj malsame prezentas, Sed ciuj egale en koro Vin sentas, Al Vi, kiu kreas, al Vi kiu regas, Hodiau ni pregas. Al Vi ni ne venas kun kredo nacia, Kun dogmoj de blinda fervoro; Silentas nun ciu disput’ religia Kaj regas nur kredo de koro. Kun gi, kiu estas ce ciuj egala, Kun gi, la plej vera, sen trudo batala, Ni staras nun filoj de l’ tuta homaro Ce Via altaro. Homaron Vi kreis perfekte kaj bele, Sed gi sin dividis batale; Popolo popolon atakas kruele, Frat’ fraton atakas sakale. Ho, kiu ajn estas Vi, forto mistera, Auskultu la vocon de l’ prego sincera, Redonu la pacon al la infanaro De l’ granda homaro! Ni juris labori, ni juris batali, Por reunuigi l’ homaron. Subtenu nin, Forto, ne lasu nin fali, Sed lasu nin venki la baron; Donacu Vi benon al nia laboro, Donacu Vi forton al nia fervoro, Ke ciam ni kontrau atakoj sovagaj Nin tenu kuragaj. La verdan standardon tre alte ni tenos; Gi signas la bonon kaj belon. La Forto mistera de l’ mondo nin benos, Kaj nian atingos ni celon. Ni inter popoloj la murojn detruos, Kaj ili ekkrakos kaj ili ekbruos Kaj falos por ciam, kaj amo kaj vero Ekregos sur tero. N.B.—Muziko por tiu ci poemo baldau eldonigos. ESPERANTO HYMN OF PEACE.Translated by W. M. Bassett. O Thou mighty spirit in mystery shrouded, Whose hand is controlling and guiding, O fountain of truth and of love never clouded, And life-source for ever abiding, How varied our notions concerning Thy being! But sense of Thy presence brooks no disagreeing; And therefore we come, O Creator, before Thee, This day and adore Thee. To Thee we come not with the creed of a nation, Or zeal for inconstant opinion; All discord abandoned and vain disputation The faith of the heart has dominion; Suffices this faith ever just and impartial, Whose weapon is truth—not an implement martial: Before Thee we children of men take our station, In deep adoration. All men in the beauty of grace Thou didst fashion, But hate parted one from another, And nation arose against nation in passion, And brother took arms against brother. O Thou the unknown and the mighty and holy, Regard with compassion the prayer of the lowly, Grant peace to humanity’s children and bless them— Let war not distress them. We called Heav’n to witness the promise recorded, To make human friendship our mission, And O Thou most High if Thy help be afforded, Success will attend our ambition. Thy blessing command to inspire and assist us, Thy aid that when forces of evil resist us, However determined they will not dismay us,— Thou, Thou wilt repay us. The fair flag of Hope waves in glory and splendour, Of beauty and goodness the token; The great unseen Power of the world, our defender, Will honour the word he has spoken. The walls of partition that long have divided The peoples—by error and folly misguided— Shall fall; and Love’s empire grow greater and greater From pole to equator. Note.—Music to the above will appear shortly. |
|
