Ulysses, a famous Greek hero, took a prominent part in the long siege of Troy. After the fall of the city, he set out with his followers on his homeward voyage to Ithaca, an island of which he was king; but being driven out of his course by northerly winds, he was compelled to touch at the country of the Lotus-eaters, who are supposed to have lived on the north coast of Africa. Some of his comrades were so delighted with the lotus fruit that they wished to remain in the country, but Ulysses compelled them to embark again and continued his voyage. He next came to the island of Sicily, and fell into the hands of the giant PolyphÉmus, one of the CyclÓpes. After several of his comrades had been killed by this monster, Ulysses made his escape by stratagem and reached the country of the winds. Here he received the help of Aeolus, king of the winds, and having set sail again, arrived within sight of Ithaca; but owing to the folly of his companions, the winds became suddenly adverse and he was again driven back. He then touched at an island which was the home of Circe, a powerful enchantress, who exercised her charms on his companions and turned them into swine. By the help of the god Mercury, Ulysses not only escaped this fate himself, but also forced Circe to restore her victims to human shape. After staying a year with Circe, he again set out and eventually reached his home.

81. HOMEWARD BOUND

Urbem TrÓiam Á GraecÍs decem annÓs obsessam esse satis cÓnstat; dÉ hÓc enim bellÓ HomÉrus, mÁximus poÉtÁrum GraecÓrum, Íliadem opus nÓtissimum scrÍpsit. TrÓiÁ tandem per ÍnsidiÁs captÁ, GraecÍ longÓ bellÓ fessÍ domum redÍre mÁtÚrÁvÉrunt. Omnibus rÉbus igitur ad profectiÓnem parÁtÍs nÁvÍs dÉdÚxÉrunt, et tempestÁtem idÓneam nactÍ mÁgnÓ cum gaudiÓ solvÉrunt. Erat inter prÍmÓs GraecÓrum UlixÉs quÍdam, vir summae virtÚtis ac prÚdentiae, quem dÍcunt nÓnnÚllÍ dolum istum excÓgitÁsse quÓ TrÓiam captam esse cÓnstat. HÍc rÉgnum Ínsulae Ithacae obtinuerat, et paulÓ antequam cum reliquÍs GraecÍs ad bellum profectus est, puellam fÓrmÓsissimam, nÓmine PÉnelopÉn, in mÁtrimÓnium dÚxerat. Nunc igitur cum iam decem annÓs quasi in exsiliÓ cÓnsÚmpsisset, mÁgnÁ cupiditÁte patriae et uxÓris videndae ÁrdÉbat.

82. THE LOTUS-EATERS

Postquam tamen pauca mÍlia passuum Á lÍtore TrÓiae progressÍ sunt, tanta tempestÁs subitÓ coorta est ut nÚlla nÁvium cursum tenÉre posset, sed aliae aliÁs in partÍs disicerentur. NÁvis autem quÁ ipse UlixÉs vehÉbÁtur vÍ tempestÁtis ad merÍdiem dÉlÁta decimÓ diÉ ad lÍtus Libyae appulsa est. AncorÍs iactÍs UlixÉs cÓnstituit nÓnnÚllÓs É sociÍs in terram expÓnere, quÍ aquam ad nÁvem referrent et quÁlis esset nÁtÚra Éius regiÓnis cÓgnÓscerent. HÍ igitur É nÁvÍ ÉgressÍ imperÁta facere parÁbant. Dum tamen fontem quaerunt, quibusdam ex incolÍs obviam factÍ ab iÍs hospitiÓ acceptÍ sunt. Accidit autem ut mÁior pars vÍctÚs eÓrum hominum in mÍrÓ quÓdam frÚctÚ quem lÓtum appellÁbant cÓnsisteret. Quam cum GraecÍ gustÁssent, patriae et sociÓrum statim oblÍtÍ cÓnfÍrmÁvÉrunt sÉ semper in eÁ terrÁ mÁnsÚrÓs, ut dulcÍ illÓ cibÓ in perpetuum vÉscerentur.

83. THE RESCUE

UlixÉs cum ab hÓrÁ septimÁ ad vesperum exspectÁsset, veritus nÉ sociÍ suÍ in perÍculÓ versÁrentur, nÓnnÚllÓs É reliquÍs mÍsit, ut quae causa esset morae cÓgnÓscerent. HÍ igitur in terram expositÍ ad vÍcum quÍ nÓn longÉ aberat sÉ contulÉrunt; quÓ cum vÉnissent, sociÓs suÓs quasi vÍnÓ ÉbriÓs repperÉrunt. Tum ubi causam veniendÍ docuÉrunt, iÍs persuÁdÉre cÓnÁbantur ut sÉcum ad nÁvem redÍrent. IllÍ tamen resistere ac manÚ sÉ dÉfendere coepÉrunt, saepe clÁmitantÉs sÉ numquam ex eÓ locÓ abitÚrÓs. Quae cum ita essent, nÚntiÍ rÉ ÍnfectÁ ad Ulixem rediÉrunt. HÍs rÉbus cÓgnitÍs ipse cum omnibus quÍ in nÁvÍ relictÍ erant ad locum vÉnit; et sociÓs suÓs frÚstrÁ hortÁtus ut suÁ sponte redÍrent, manibus eÓrum post terga vinctÍs invÍtÓs ad nÁvem reportÁvit. Tum ancorÍs sublÁtÍs quam celerrimÉ É portÚ solvit.

84. THE ONE-EYED GIANT

Postquam eÁ tÓtÁ nocte rÉmÍs contendÉrunt, postrÍdiÉ ad terram ÍgnÓtam nÁvem appulÉrunt. Tum, quod nÁtÚram Éius regiÓnis ÍgnÓrÁbat, ipse UlixÉs cum duodecim É sociÍs in terram Égressus loca explÓrÁre cÓnstituit. Paulum Á lÍtore prÓgressÍ ad spÉluncam ingentem pervÉnÉrunt, quam habitÁrÍ sÉnsÉrunt; Éius enim introitum et nÁtÚrÁ locÍ et manÚ mÚnÍtum esse animadvertÉrunt. Mox, etsÍ intellegÉbant sÉ nÓn sine perÍculÓ id factÚrÓs, spÉluncam intrÁvÉrunt; quod cum fÉcissent, mÁgnam cÓpiam lactis in vÁsÍs ingentibus conditam invÉnÉrunt. Dum tamen mÍrantur quis in eÁ sÉde habitÁret, sonitum terribilem audÍvÉrunt, et oculÍs ad portam tortÍs mÓnstrum horribile vÍdÉrunt, hÚmÁnÁ quidem speciÉ et figÚrÁ, sed ingentÍ mÁgnitÚdine corporis. Cum autem animadvertissent mÓnstrum Únum oculum tantum habÉre in mediÁ fronte positum, intellÉxÉrunt hunc esse Únum É CyclÓpibus, dÉ quibus fÁmam iam accÉperant.

85. THE GIANT'S SUPPER

CyclÓpÉs autem pÁstÓrÉs erant quÍdam quÍ Ínsulam Siciliam et praecipuÉ montem Aetnam incolÉbant; ibi enim VolcÁnus, praeses fabrÓrum et Ígnis repertor, cÚius servÍ CyclÓpÉs erant, officÍnam suam habÉbat.

GraecÍ igitur simul ac mÓnstrum vÍdÉrunt, terrÓre paene exanimÁtÍ in interiÓrem partem spÉluncae refÚgÉrunt et sÉ ibi abdere cÓnÁbantur. PolyphÉmus autem (sÍc enim CyclÓps appellÁbÁtur) pecus suum in spÉluncam compulit; deinde, cum saxÓ ingentÍ portam obstrÚxisset, Ígnem in mediÁ spÉluncÁ fÉcit. HÓc factÓ, oculÓ omnia perlÚstrÁbat, et cum sÉnsisset hominÉs in interiÓre parte spÉluncae esse abditÓs, mÁgnÁ vÓce exclÁmÁvit: "QuÍ hominÉs estis? MercÁtÓrÉs an latrÓnÉs?" Tum UlixÉs respondit sÉ neque mercÁtÓrÉs esse neque praedandÍ causÁ vÉnisse; sed Á TrÓiÁ redeuntÍs vÍ tempestÁtum Á rÉctÓ cursÚ dÉpulsÓs esse. ÓrÁvit etiam ut sibi sine iniÚriÁ abÍre licÉret. Tum PolyphÉmus quaesÍvit ubi esset nÁvis quÁ vectÍ essent; sed UlixÉs cum sibi mÁximÉ praecavendum esse bene intellegeret, respondit nÁvem suam in rÚpÍs coniectam omnÍnÓ frÁctam esse. PolyphÉmus autem nÚllÓ respÓnsÓ datÓ duo É sociÍs manÚ corripuit, et membrÍs eÓrum dÍvulsÍs carnem dÉvorÁre coepit.

86. A DESPERATE SITUATION

Dum haec geruntur, GraecÓrum animÓs tantus terror occupÁvit ut nÉ vÓcem quidem Édere possent, sed omnÍ spÉ salÚtis dÉpositÁ mortem praesentem exspectÁrent. PolyphÉmus, postquam famÉs hÁc tam horribilÍ cÉnÁ dÉpulsa est, humÍ prÓstrÁtus somnÓ sÉ dedit. Quod cum vÍdisset UlixÉs, tantam occÁsiÓnem reÍ gerendae nÓn omittendam arbitrÁtus, in eÓ erat ut pectus mÓnstrÍ gladiÓ trÁnsfÍgeret. Cum tamen nihil temerÉ agendum exÍstimÁret, cÓnstituit explÓrÁre, antequam hÓc faceret, quÁ ratiÓne ex spÉluncÁ ÉvÁdere possent. At cum saxum animadvertisset quÓ introitus obstrÚctus erat, nihil sibi prÓfutÚrum intellÉxit sÍ PolyphÉmum interfÉcisset. Tanta enim erat Éius saxÍ mÁgnitÚdÓ ut nÉ Á decem quidem hominibus ÁmovÉrÍ posset. Quae cum ita essent, UlixÉs hÓc cÓnÁtÚ dÉstitit et ad sociÓs rediit; quÍ cum intellÉxissent quÓ in locÓ rÉs essent, nÚllÁ spÉ salÚtis oblÁtÁ dÉ fortÚnÍs suÍs dÉspÉrÁre coepÉrunt. Ille tamen nÉ animÓs dÉmitterent vehementer hortÁtus est; dÉmÓnstrÁvit sÉ iam anteÁ É multÍs et mÁgnÍs perÍculÍs ÉvÁsisse, neque dubium esse quÍn in tantÓ discrÍmine dÍ auxilium lÁtÚrÍ essent.

87. A PLAN FOR VENGEANCE

OrtÁ lÚce PolyphÉmus iam É somnÓ excitÁtus idem quod hesternÓ diÉ fÉcit; correptÍs enim duÓbus É reliquÍs virÍs carnem eÓrum sine morÁ dÉvorÁvit. Tum, cum saxum ÁmÓvisset, ipse cum pecore suÓ ex spÉluncÁ prÓgressus est; quod cum GraecÍ vidÉrent, mÁgnam in spem sÉ post paulum ÉvÁsÚrÓs vÉnÉrunt. Mox tamen ab hÁc spÉ repulsÍ sunt; nam PolyphÉmus, postquam omnÉs ovÉs exiÉrunt, saxum in locum restituit. ReliquÍ omnÍ spÉ salÚtis dÉpositÁ lÁmentÍs lacrimÍsque sÉ dÉdidÉrunt; UlixÉs vÉrÓ, quÍ, ut suprÁ dÉmÓnstrÁvimus, vir mÁgnÍ fuit cÓnsilÍ, etsÍ intellegÉbat rem in discrÍmine esse, nÓndum omnÍnÓ dÉspÉrÁbat. Tandem, postquam diÚ haec tÓtÓ animÓ cÓgitÁvit, hÓc cÓnsilium cÉpit. É lÍgnÍs quae in spÉluncÁ reposita erant pÁlum mÁgnum dÉlÉgit. Hunc summÁ cum dÍligentiÁ praeacÚtum fÉcit; tum, postquam sociÍs quid fierÍ vellet ostendit, reditum PolyphÉmÍ exspectÁbat.

88. A GLASS TOO MUCH

Sub vesperum PolyphÉmus ad spÉluncam rediit, et eÓdem modÓ quÓ anteÁ cÉnÁvit. Tum UlixÉs Útrem vÍnÍ prÓmpsit, quem forte (id quod eÍ erat salÚtÍ) sÉcum attulerat; et postquam mÁgnum pÓculum vÍnÓ complÉvit, mÓnstrum ad bibendum prÓvocÁvit. PolyphÉmus, quÍ numquam anteÁ vÍnum gustÁverat, tÓtum pÓculum statim exhausit; quod cum fÉcisset, tantam voluptÁtem percÉpit ut iterum et tertium pÓculum replÉrÍ iusserit. Tum, cum quaesÍvisset quÓ nÓmine UlixÉs appellÁrÉtur, ille respondit sÉ NÉminem appellarÍ; quod cum audÍvisset, PolyphÉmus ita locÚtus est: "Hanc, tibi grÁtiam prÓ tantÓ beneficiÓ referam; tÉ postrÉmum omnium dÉvorÁbÓ." HÓc cum dÍxisset, cibÓ vÍnÓque gravis recubuit et brevÍ tempore somnÓ oppressus est. Tum UlixÉs sociÍs convocÁtÍs, "HabÉmus," inquit, "quam petiimus facultÁtem; nÉ igitur tantam occÁsiÓnem reÍ gerendae omittÁmus."

89. THE BLINDING OF POLYPHEMUS

HÁc ÓrÁtiÓne habitÁ, postquam extrÉmum pÁlum ÍgnÍ calefÉcit, oculum PolyphÉmÍ dormientis ferventÍ lÍgnÓ perfÓdit; quÓ factÓ omnÉs in dÍversÁs spÉluncae partÍs sÉ abdidÉrunt. At ille subitÓ illÓ dolÓre oculÍ É somnÓ excitÁtus clÁmÓrem terribilem sustulit, et dum per spÉluncam errat, Ulixem manÚ prehendere cÓnÁbÁtur; cum tamen iam omnÍnÓ caecus esset, nÚllÓ modÓ hÓc efficere potuit. IntereÁ reliquÍ CyclÓpÉs clÁmÓre audÍtÓ undique ad spÉluncam convÉnÉrunt, et ad introitum adstantÉs quid PolyphÉmus ageret quaesÍvÉrunt, et quam ob causam tantum clÁmÓrem sustulisset. Ille respondit sÉ graviter vulnerÁtum esse et mÁgnÓ dolÓre adficÍ. Cum tamen posteÁ quaesÍvissent quis eÍ vim intulisset, respondit ille NÉminem id fÉcisse; quibus rÉbus audÍtÍs Únus É CyclÓpibus: "At sÍ nÉmÓ," inquit, "tÉ vulnerÁvit, haud dubium est quÍn cÓnsiliÓ deÓrum, quibus resistere nec possumus nec volumus, hÓc suppliciÓ adficiÁris." HÓc cum dÍxisset, abiÉrunt CyclÓpÉs eum in ÍnsÁniam incidisse arbitrÁtÍ.

90. THE ESCAPE

PolyphÉmus ubi sociÓs suÓs abiisse sÉnsit, furÓre atque ÁmentiÁ impulsus Ulixem iterum quaerere coepit; tandem cum portam invÉnisset, saxum quÓ obstrÚcta erat ÁmÓvit, ut pecus in agrÓs exÍret. Tum ipse in introitÚ cÓnsÉdit, et ut quaeque ovis ad hunc locum vÉnerat, Éius tergum manibus trÁctÁbat, nÉ virÍ inter ovÍs exÍre possent. Quod cum animadvertisset UlixÉs, intellÉxit omnem spem salÚtis in dolÓ magis quam in virtÚte pÓnÍ. Itaque hÓc cÓnsilium iniit. PrÍmum trÍs quÁs vidit pinguissimÁs ex ovibus dÉlÉgit, quÁs cum inter sÉ viminibus coniÚnxisset, Únum ex sociÍs suÍs ventribus eÁrum ita subiÉcit ut omnÍnÓ latÉret; deinde ovÍs hominem sÉcum ferentÍs ad portam Égit. Id accidit quod fore suspicÁtus erat. PolyphÉmus enim postquam terga ovium manibus trÁctÁvit, eÁs praeterÍre passus est. UlixÉs ubi rem tam fÉlÍciter ÉvÉnisse vÍdit, omnÍs sociÓs suÓs ex Órdine eÓdem modÓ ÉmÍsit; quÓ factÓ ipse novissimus ÉvÁsit.

91. OUT OF DANGER

IÍs rÉbus ita cÓnfectÍs, UlixÉs veritus nÉ PolyphÉmus fraudem sentÍret, cum sociÍs quam celerrimÉ ad lÍtus contendit; quÓ cum vÉnissent, ab iÍs quÍ nÁvÍ praesidiÓ relictÍ erant mÁgnÁ cum laetitiÁ exceptÍ sunt. HÍ enim cum ÁnxiÍs animÍs iam trÍs diÉs continuÓs reditum eÓrum exspectÁvissent, eÓs in aliquod perÍculum mÁgnum incidisse (id quidem quod erat) suspicÁtÍ, ipsÍ auxiliandÍ causÁ ÉgredÍ parÁbant. Tum UlixÉs nÓn satis tÚtum arbitrÁtus in eÓ locÓ manÉre, quam celerrimÉ profisÍscÍ cÓnstituit. Iussit igitur omnÍs nÁvem cÓnscendere, et ancorÍs sublÁtÍs paulum Á lÍtore in altum prÓvectus est. Tum mÁgnÁ vÓce exclÁmÁvit: "TÚ, PolyphÉme, quÍ iÚra hospitÍ spernis, iÚstam et dÉbitam poenam immÁnitÁtis tuae solvistÍ." HÁc vÓce audÍtÁ PolyphÉmus ÍrÁ vehementer commÓtus ad mare sÉ contulit, et ubi nÁvem paulum Á lÍtore remÓtam esse intellÉxit, saxum ingÉns manÚ correptum in eam partem coniÉcit unde vÓcem venÍre sÉnsit. GraecÍ autem, etsÍ nÓn multum Áfuit quÍn submergerentur, nÚllÓ damnÓ acceptÓ cursum tenuÉrunt.

92. THE COUNTRY OF THE WINDS

Pauca mÍlia passuum ab eÓ locÓ prÓgressus UlixÉs ad Ínsulam Aeoliam nÁvem appulit. Haec patria erat ventÓrum,

"HÍc vÁstÓ rÉx Aeolus antrÓ luctantÍs ventÓs tempestÁtÉsque sonÓrÁs imperiÓ premit ac vinclÍs et carcere frÉnat."

Ibi rÉx ipse GraecÓs hospitiÓ excÉpit, atque iÍs persuÁsit ut ad recuperandÁs vÍrÍs paucÓs diÉs in eÁ regiÓne commorÁrentur. SeptimÓ diÉ cum sociÍ É labÓribus sÉ recÉpissent, UlixÉs, nÉ annÍ tempore Á nÁvigÁtiÓne exclÚderÉtur, sibi sine morÁ proficÍscendum statuit. Tum Aeolus, quÍ sciÉbat Ulixem cupidissimum esse patriae videndae, eÍ iam profectÚrÓ mÁgnum saccum É coriÓ cÓnfectum dedit, in quÓ ventÓs omnÍs praeter Únum inclÚserat. Zephyrum tantum solverat, quod ille ventus ab ÍnsulÁ AeoliÁ ad Ithacam nÁvigantÍ est secundus. UlixÉs hÓc dÓnum libenter accÉpit, et grÁtiÍs prÓ tantÓ beneficiÓ ÁctÍs saccum ad mÁlum adligÁvit. Tum omnibus rÉbus ad profectiÓnem parÁtÍs merÍdiÁnÓ ferÉ tempore É portÚ solvit.

93. THE WIND-BAG

Novem diÉs secundissimÓ ventÓ cursum tenuÉrunt, iamque in cÓnspectum patriae suae vÉnerant, cum UlixÉs lassitÚdine cÓnfectus (ipse enim gubernÁbat) ad quiÉtem capiendam recubuit. At sociÍ, quÍ iam dÚdum mÍrÁbantur quid in illÓ saccÓ inclÚsum esset, cum ducem somnÓ oppressum vidÉrent, tantam occÁsiÓnem nÓn omittendam arbitrÁtÍ sunt; crÉdÉbant enim aurum et argentum ibi esse cÉlÁta. Itaque spÉ lucrÍ adductÍ saccum sine morÁ solvÉrunt, quÓ factÓ ventÍ

"velut Ágmine factÓ quÁ data porta ruunt, et terrÁs turbine perflant."

HÍc tanta tempestÁs subitÓ coorta est ut illÍ cursum tenÉre nÓn possent sed in eandem partem unde erant profectÍ referrentur. UlixÉs É somnÓ excitÁtus quÓ in locÓ rÉs esset statim intellÉxit; saccum solÚtum, Ithacam post tergum relictam vÍdit. Tum vÉrÓ ÍrÁ vehementer exÁrsit sociÓsque obiÚrgÁbat quod cupiditÁte pecÚniae adductÍ spem patriae videndae prÓiÉcissent.

94. A DRAWING OF LOTS

BrevÍ spatiÓ intermissÓ GraecÍ Ínsulae cuidam appropinquÁvÉrunt in quÁ CircÉ, fÍlia SÓlis, habitÁbat. QuÓ cum nÁvem appulisset, UlixÉs in terram frÚmentandÍ causÁ Égrediendum esse statuit; nam cÓgnÓverat frÚmentum quod in nÁvÍ habÉrent iam dÉficere. SociÍs igitur ad sÉ convocÁtÍs quÓ in locÓ rÉs esset et quid fierÍ vellet ostendit. Cum tamen omnÉs memoriÁ tenÉrent quam crÚdÉlÍ morte necÁtÍ essent iÍ quÍ nÚper É nÁvÍ ÉgressÍ essent, nÉmÓ repertus est quÍ hÓc negÓtium suscipere vellet. Quae cum ita essent, rÉs ad contrÓversiam dÉducta est. Tandem UlixÉs cÓnsÉnsÚ omnium sociÓs in duÁs partÍs dÍvÍsit, quÁrum alterÍ Eurylochus, vir summae virtÚtis, alterÍ ipse praeesse. Tum hÍ inter sÉ sortÍtÍ sunt uter in terram ÉgrederÉtur. HÓc factÓ, EurylochÓ sorte ÉvÉnit ut cum duÓbus et vÍgintÍ sociÍs rem susciperet.

95. THE HOUSE OF THE ENCHANTRESS

HÍs rÉbus ita cÓnstitÚtis iÍ quÍ sortÍtÍ erant in interiÓrem partem Ínsulae profectÍ sunt. Tantus tamen timor animÓs eÓrum occupÁverat ut nihil dubitÁrent quÍn mortÍ obviam Írent. Vix quidem poterant iÍ quÍ in nÁvÍ relictÍ erant lacrimÁs tenÉre; crÉdÉbant enim sÉ sociÓs suÓs numquam post hÓc tempus vÍsÚrÓs. IllÍ autem aliquantum itineris prÓgressÍ ad vÍllam quandam pervÉnÉrunt summÁ mÁgnificentiÁ aedificÁtam, cÚius ad Óstium cum adiissent, cantum dulcissimum audÍvÉrunt. Tanta autem fuit Éius vÓcis dulcÉdÓ ut nÚllÓ modÓ retinÉrÍ possent quÍn iÁnuam pulsÁrent. HÓc factÓ ipsa CircÉ forÁs exiit, et summÁ cum benÍgnitÁte omnÍs in hospitium invÍtÁvit. Eurylochus ÍnsidiÁs sibi comparÁrÍ suspicÁtus forÍs exspectÁre cÓnstituit, sed reliquÍ reÍ novitÁte adductÍ intrÁvÉrunt. CÉnam mÁgnificam omnibus rÉbus ÍnstrÚctam invÉnÉrunt et iÚssÚ dominae libentissimÉ accubuÉrunt. At CircÉ vÍnum quod servÍ apposuÉrunt medicÁmentÓ quÓdam miscuerat; quod cum GraecÍ bibissent, gravÍ somnÓ subitÓ oppressÍ sunt.

96. THE CHARM

Tum CircÉ, quae artis magicae summam scientiam habÉbat, baculÓ aureÓ quod gerÉbat capita eÓrum tetigit; quÓ factÓ omnÉs in porcÓs subitÓ conversÍ sunt. IntereÁ Eurylochus ÍgnÁrus quid in aedibus agerÉtur ad Óstium sedÉbat; postquam tamen ad sÓlis occÁsum ÁnxiÓ animÓ et sollicitÓ exspectÁvit, sÓlus ad nÁvem regredÍ cÓnstituit. EÓ cum vÉnisset, sollicitÚdine ac timÓre tam perturbÁtus fuit ut quae vÍdisset vix dÍlÚcidÉ nÁrrÁre posset. UlixÉs autem satis intellÉxit sociÓs suÓs in perÍculÓ versÁrÍ, et gladiÓ correptÓ EurylochÓ imperÁvit ut sine morÁ viam ad istam domum dÉmÓnstrÁret. Ille tamen multÍs cum lacrimÍs Ulixem complexus obsecrÁre coepit nÉ in tantum perÍculum sÉ committeret; sÍ quid gravius eÍ accidisset, omnium salÚtem in summÓ discrÍmine futÚram. UlixÉs autem respondit sÉ nÉminem invÍtum sÉcum adductÚrum; eÍ licÉre, sÍ mÁllet, in nÁvÍ manÉre; sÉ ipsum sine ÚllÓ praesidiÓ rem susceptÚrum. HÓc cum mÁgnÁ vÓce dÍxisset, É nÁvÍ dÉsiluit et nÚllÓ sequente sÓlus in viam sÉ dedit.

97. THE COUNTERCHARM

Aliquantum itineris prÓgressus ad vÍllam mÁgnificam pervÉnit, quam cum oculÍs perlÚstrÁsset, statim intrÁre statuit; intellÉxit enim hanc esse eandem domum dÉ quÁ Eurylochus mentiÓnem fÉcisset. At cum in eÓ esset ut lÍmen intrÁret, subitÓ eÍ obviam stetit adulÉscÉns fÓrmÁ pulcherrimÁ aureum baculum gerÉns. HÍc Ulixem iam domum intrantem manÚ corripuit et, "QuÓ ruis?" inquit. "NÓnne scÍs hanc esse CircÉs domum? HÍc inclÚsÍ sunt amÍcÍ tuÍ ex hÚmÁnÁ speciÉ in porcÓs conversÍ. Num vÍs ipse in eandem calamitÁtem venÍre?" UlixÉs simul ac vÓcem audÍvit, deum Mercurium ÁgnÓvit; nÚllÍs tamen precibus ab ÍnstitÚtÓ cÓnsiliÓ dÉterrÉrÍ potuit. Quod cum Mercurius sÉnsisset, herbam quandam eÍ dedit, quam contrÁ carmina multum valÉre dÍcÉbat. "Hanc cape," inquit, "et ubi CircÉ tÉ baculÓ tetigerit, tÚ strictÓ gladiÓ impetum in eam vidÉ ut faciÁs." Mercurius postquam fÍnem loquendÍ fÉcit,

"mortÁlÍs vÍsÚs mediÓ sermÓne relÍquit, et procul in tenuem ex oculÍs ÉvÁnuit auram."

98. THE ENCHANTRESS IS FOILED

BrevÍ intermissÓ spatiÓ UlixÉs ad omnia perÍcula subeunda parÁtus iÁnuam pulsÁvit, et foribus patefactÍs ab ipsÁ CircÉ benÍgnÉ exceptus est. Omnia eÓdem modÓ atque anteÁ facta sunt. CÉnam mÁgnificÉ ÍnstrÚctam vÍdit et accumbere iÚssus est. Mox, ubi famÉs cibÓ dÉpulsa est, CircÉ pÓculum aureum vÍnÓ replÉtum UlixÍ dedit. Ille etsÍ suspicÁtus est venÉnum sibi parÁtum esse, pÓculum exhausit; quÓ factÓ CircÉ postquam caput Éius baculÓ tetigit, ea verba locÚta est quibus sociÓs Éius anteÁ in porcÓs converterat. RÉs tamen omnÍnÓ aliter ÉvÉnit atque illa spÉrÁverat. Tanta enim vÍs erat Éius herbae quam UlixÍ Mercurius dederat ut neque venÉnum neque verba quicquam efficere possent. UlixÉs autem, ut eÍ praeceptum erat, gladiÓ strictÓ impetum in eam fÉcit et mortem minitÁbÁtur. CircÉ cum artem suam nihil valÉre sÉnsisset, multÍs cum lacrimÍs eum obsecrÁre coepit nÉ sibi vÍtam adimeret.

99. MEN ONCE MORE

UlixÉs autem ubi sÉnsit eam timÓre perterritam esse, postulÁvit ut sociÓs suÓs sine morÁ in hÚmÁnam speciem redÚceret (certior enim factus erat Á deÓ MercuriÓ eÓs in porcÓs conversÓs esse); nisi id factum esset, sÉ dÉbitÁs poenÁs sÚmptÚrum ostendit. CircÉ hÍs rÉbus graviter commÓta eÍ ad pedÉs sÉ prÓiÉcit, et multÍs cum lacrimÍs iÚre iÚrandÓ cÓnfÍrmÁvit sÉ quae ille imperÁsset omnia factÚram. Tum porcÓs in Átrium immittÍ iussit. IllÍ datÓ sÍgnÓ inruÉrunt, et cum ducem suum ÁgnÓvissent, mÁgnÓ dolÓre adfectÍ sunt quod nÚllÓ modÓ eum dÉ rÉbus suÍs certiÓrem facere poterant. CircÉ tamen unguentÓ quÓdam corpora eÓrum Únxit; quÓ factÓ sunt omnÉs statim in hÚmÁnam speciem reductÍ. MÁgnÓ cum gaudiÓ UlixÉs suÓs amÍcÓs ÁgnÓvit, et nÚntium ad lÍtus mÍsit, quÍ reliquÍs GraecÍs sociÓs receptÓs esse dÍceret. IllÍ autem hÍs rÉbus cÓgnitÍs statim ad domum Circaeam sÉ contulÉrunt; quÓ cum vÉnissent, ÚniversÍ laetitiae sÉ dÉdidÉrunt.

[Illustration: ULYSSES AND CIRCE]

100. AFLOAT AGAIN

PostrÍdiÉ Éius diÉÍ UlixÉs ex hÁc ÍnsulÁ quam celerrimÉ discÉdere in animÓ habÉbat. CircÉ tamen cum haec cÓgnÓvisset, ex odiÓ ad amÓrem conversa omnibus precibus eum ÓrÁre et obtestÁrÍ coepit ut paucÓs diÉs apud sÉ morÁrÉtur; quÁ rÉ tandem impetrÁtÁ tanta beneficia in eum contulit ut facile eÍ persuÁsum sit ut diÚtius manÉret. Postquam tamen tÓtum annum apud CircÉn cÓnsÚmpserat, UlixÉs mÁgnÓ dÉsÍderiÓ patriae suae mÓtus est. SociÍs igitur ad sÉ convocÁtÍs quid in animÓ habÉret ostendit. Ubi tamen ad lÍtus dÉscendit, nÁvem suam tempestÁtibus tam adflÍctam invÉnit ut ad nÁvigandum paene inÚtilis esset. HÁc rÉ cÓgnitÁ omnia quae ad nÁvÍs reficiendÁs ÚsuÍ essent comparÁrÍ iussit, quÁ in rÉ tantam dÍligentiam omnÉs adhibÉbant ut ante tertium diem opus perfÉcerint. At CircÉ ubi omnia ad profectiÓnem parÁta esse vÍdit, rem aegrÉ ferÉbat et Ulixem vehementer obsecrÁbat ut eÓ cÓnsiliÓ dÉsisteret. Ille tamen, nÉ annÍ tempore a nÁvigÁtiÓne exclÚderÉtur, mÁtÚrandum sibi exÍstimÁvit, et tempestÁtem idÓneam nactus nÁvem solvit. Multa quidem perÍcula UlixÍ subeunda erant antequam in patriam suam pervenÍret, quae tamen hÓc locÓ longum est perscrÍbere.