DR. ZAMENHOF PRI AKADEMIO.

Courtrai (Belgujo), 12^an de Januaro.

Al la Redaktoro de The Esperantist.

Kara Sinjoro Redaktoro,

En la lasta numero de via tre estiminda jurnalo, vi konsentis publikigi proponon kiun mi, kune kun Sro. Ch. Lambert (pri tio via jurnalo nekorekte raportis), sendis al vi pri kunveno de Esperantista Kongreso kaj ebla priparolado, tiu-okaze, de la demando pri Akademio. Petinte nian tre karan Majstron, Dro. Zamenhof, ke li konigu sian opinion, mi ricevis la jenan gravegan leteron:

"Kara Sinjoro,—Vian ideon pri la arango de internacia kongreso de Esperantistoj mi trovas tute bona. Sed por ke tia kongreso donu al nia afero ne malutilon sed nur utilon, gi devas esti arangita lau la sekvantaj principoj:

1. Gi devas esti bone kaj zorge arangita, havi multe da partoprenantoj kaj havi la karakteron de granda, solena kaj imponanta festo de internacia frateco, por ke la gazetoj de la tuta mondo multe parolu pri gi kaj por ke gi estu plena de entuziasmo kaj veku en la tuta mondo entuziasmon kaj deziron aligi al ni. Krom paroloj oni devas arangi komunajn kantojn en Esperanto, eble ec ian internacian ludon au publikan konkurson; oni devas arangi en ia granda teatro prezentadon de dramo en Esperanto. Oni devas antaue eksciti la interesigon de la tuta urbo, por ke al ciuj festoj de la kongreso venu grandega multo da gastoj ne-Esperantistoj;—per unu vorto, oni devas fari grandan impreson, kaj devigi la tutan mondon paroli pri la kongreso.

2. En la kongreso oni devas paroli pri organizado de nia afero, reciproka helpo en la batalado, pri rimedoj de propagando, pri kreado de granda kaj utila literaturo, k.t.p.; sed nenion, absolute nenion oni devas paroli pri iaj sangoj au ‘plibonigoj!’ Por ke nia lingvo atingu sian celon kaj ne disfalu kiel VolapÜk, gi devas resti por ni absolute netusebla, tiel same kiel ciu alia lingvo, en kiu nenia persono ja kuragas proponi iajn reformojn, kvankam ciu el tiuj lingvoj estas multe malpli perfekta ol nia.

Nun al la demando pri Akademio. Jam tre longe mi pensas pri arango de ia konstanta ‘Centra Komitato’ kiu prezentus per si la plej altan autoritaton en nia afero kaj kiu sola havus la rajton solvadi ciujn dubojn kiuj aperas en nia afero. Sed tia komitato devos decidadi nur pri demandoj dubaj; fari iajn sangojn en la lingvo la komitato ne havos la rajton. Kun la arango de tia Centra Komitato oni devas esti tre singarda, por ne fari ian dangeran pason; tial mi nun publike ankorau nenion parolas pri tio ci, sed mi konsiligados pri gi private kun diversaj amikoj. Kiam la plano post matura pripenso montrigos bona, tiam mi publike proponos al la Esperantistoj efektivigi tiun planon.

Sed cu Centra Komitato estos fondita au ne—tiu ci demando tute ne devas maltrankviligi niajn amikojn. Ciaj paroloj pri reformoj au plibonigoj tute ne devas Vin maltrankviligi, car ili havas nenian celon nek estontecon. Cu centra komitato estos fondita au ne—unu principo staras kaj devas stari tute forte, kaj la tuta mondo Esperantista en la nuna tempo komprenas gin tre bone kaj certe batalos unuanime kontrau ciu ektuso de tiu principo; tiu ci principo estas: Simile al ciu alia lingvo Esperanto devas esti rigardata kiel lingvo formita kaj netusebla. Paroli pri iaj plibonigoj (se ili estos efektive necesaj) ni povos nur tiam kiam nia lingvo estos jam oficiale akceptita de la tuta mondo. Gis tiu tempo la netusebleco de la lingvo estas la plej fundamenta kondico por nia progresado.

Mi parolas tion ci ne kiel autoro de la lingvo, sed kiel simpla esperantisto, kiu ne deziras ke nia afero disfalu kiel la afero de VolapÜk. Kiel autoro de la lingvo, mi pli ol ciu alia volus ke gi estu kiel eble plej perfekta; por mi la retenigado de plibonigoj estas pli malfacila ol por ciu alia; kaj mi ec konfesas ke kelkajn fojojn mi jam estis preta proponi al la Esperantistoj kelkajn malgrandajn plibonigojn, sed gustatempe mi ekmemoradis pri la granda dangereco de tia paso kaj mi forjetadis mian intencon.

Mia opinio ne estas sekreta. Se Vi deziras, Vi povas publikigi mian leteron.

Via
(Subskribite) Zamenhof."

Antau cio, mi deziras tre danki publike nian karan Majstron. Konsentante konigi sian opinion ne nur pri Kongreso kaj Akademio sed ankorau pri la "reformoj" de Esperanto, li certe grandege utilis al nia afero. Poste mi deziras, car kelkaj Esperantistoj neguste komprenis miajn intencojn, publike certigi ke, proponante kunvenon de Kongreso kaj priparoladon pri Akademio, mi[1] nur celis prepari kaj naski la rimedojn por kontraubatali efike la dangerojn kiuj nune minacas nian aferon. Mi esperis ke de la Kongreso devenus ia autoritato (cu ekzistas ia pli dezirinda ol tiu de la genia kreinto de Esperanto?), ia autoritato kiu povus precipe gardi kaj konservi nedifektita, for de cia ajn "plibonigo," nian karan lingvon kaj, tiele, gin konduki al la triumfo.

Tial mi estas tre felica car Dro. Zamenhof tiel lertege difinis la programon kiun plenumos tiu organizajo kaj car li tiel energie protestis kontrau la rolo reformada kiun kelkaj Esperantistoj deziris altrudi al gi. De nun do ne plu estas necese disputadi pri Akademio: ni konfideme atendu la tagon kiam gin efektivigos Dro. Zamenhof. Kaj, gis tiu tago, ni unuanime konsideru la autoron de Esperanto kiel nian solan autoritaton: ni petu pri liaj konsiloj por solvi niajn dubojn kaj ni uzu neniun novan vorton ne aprobitan de li.

La energia letero de Dro. Zamenhof mirinde forigos ciun mallumon, ciun dubon kaj montros al la Esperantistoj la erarigan kaj allogantan vojon de la malsukceso sed ankau tiun de la triumfo.

Ciuj Esperantistoj, Esperantistaj grupoj kaj jurnaloj nun densigu cirkau nia kara Majstro, ili tre konvinkigu pri la vereco de liaj paroloj kaj neniam forgesu ke nur per la unueco de la lingvo kaj la unuigo de la koroj ni ricevos la venkon!

Volu akcepti, Kara Sinjoro Redaktoro, mian plej koran saluton.

Maurice Seynaeve,
Belgujo.

N.B.—La Redaktoro deziras korege danki Doktoron Zamenhof pro la sendo de tiu ci letero. Estas tute necese ke ciuj amikoj de la lingvo internacia kunlaboru pro la dezirata celo harmonie, kaj akcepti la lingvon tiel kiel gi nun estas. La kolonojn de The Esperantist ne estas malfermigitaj por la enpreso de "plibonigo" ia, al la nuna tempo, car, sub la estreco de Doktoro Zamenhof la afero jam estas bonege progresinta kaj la lingvo placas al ciulandanoj. Nunatempe Esperanto enhavas unu grandan malfacilajon kiu multe malhelpas gian universalan alprenon: La akcentoj sur la literoj! Sed Dr. Zamenhof bone komprenis tiun ci fakton, kaj diris ke oni ciam povas anstataui ilin per la litero "H." Estas multaj kauzoj kiuj forigos ilin. Presistoj ne havas ilin: Telegrafistoj ne akceptas ilin, ec en landoj kies naciaj lingvoj enhavas akcentojn: Masinkompostado neebligas ke oni uzu ilin. k.t.p. Kompreneble tiuj ci plene suficas por ke akcentoj estu forigitaj. Tiu ci gazeto eble devos per masinkompostado presigi. Tamen ni scios kion fari kiam tiu ci tempo alvenos. Se iaj el la proponitaj anstatauajoj ne placas al la Angla okulo, ni ciam memoru ke aliaj certe ne placas al la Itala okulo (ch, gh.) k.t.p. Estas tute neeble ke oni povu elekti signojn kiuj plene akordigus kun ciuj la naciaj lingvoj.

Unueco estas forteco! Ni do unuigu pri tiu ci necesega anstatauajo.

GIGANTO MALESPERO.

Eltirajo el "LA PROGRESADO DE LA PILGRIMANTO" DE JOHANO BUNJANO,
tradukita de JOSEPH RHODES.

Nun estis ne malproksime de tiu ci loko kastelo nomita Duba Kastelo, kies posedanto estis Giganto Malespero, kaj estis sur lia bieno ke ili nun dormis; tial li, levigante sin en la frua mateno, kaj promenante sur siaj kampoj, kaptis Kristanon kaj Esperemon dormantajn sur siaj teroj. Tiam, per timiga kaj malamika voco li ordonis ke ili vekigu, kaj demandis ilin de kie ili venis, kaj kion ili faris sur liaj teroj. Ili respondis ke ili estas pilgrimantoj, kaj ke ili perdis la vojon. Tiam diris la giganto—Vi dum tiu ci nokto pekis kontrau mi, piedbatante kaj kusante sur miaj teroj, kaj tial vi devas iri kun mi. Tiel ili estis devigitaj iri, car li estis pli fortika ol ili. Ankau; ili ne povis nur iom diri, car ili sin sciis kulpaj. La Giganto tial forpelis ilin antau li kaj enmetis ilin en sian kastelon en tre malluman subteran malliberejon, kiu estis malkomforta kaj malbonodora. Tie ci, do, ili kusis de Merkredo matene gis Sabato nokte, sen unu peco da pano au guto da trinkajo, au lumo, au iu por demandi kiel ili sanas. Ili estis do, en malbona stato, kaj malproksime de amikoj kaj konatuloj. Nu, en tiu ci loko Kristano havis duoblan malgojon, car estis per lia nekonsiderita konsilo ke ili estis alportitaj en tiun ci mizeregon.

Nu, Giganto Malespero havis edzinon, kaj sia nomo estas Senkonfido. Tial, kiam li kusigis, li rakontis al sia edzino tion, kion li faris: nome ke li prenis duon da kaptitoj, kaj jetis ilin en sian malliberejon car ili piediris senpermese sur liaj teroj. Tiam li demandis de si, ankau, kion li plej bone devas fari je ili. Tiel si demandis de li, kiaj ili estas, de kie ili venas kaj kien ili iras; kaj li diris al si (cion). Tiam si konsilis lin ke, tiel baldau kiel li estos leviginta je la mateno, li devus bati ilin senkompate. Tiel, kiam li estis leviginta, li alprenas al si pezan sovagpomarban bastonegon, kaj iras malsupren en la malliberejon ce ili, kaj unue riprocas ilin kvazau ili estas hundoj, kvankam ili neniam diris al li unu malsatan vorton; tiam li atakas ilin kaj bategas ilin tiamaniere ke ili ne povas helpi sin, au sin turni sur la planko. Tion farinte, li eliras, kaj lasas ilin kunsimpatii ilian doloron, kaj malgoji sub ilia mizerego; tiel la tutan tiun tagon ili pasigis sian tempon, nenion farante sed sopirante kaj maldolce ploregante. La proksiman nokton si, parolante kun sia edzo plie pri ili, kaj sciigante ke ili ankorau vivas, inspiris al li, ke li konsilu ilin mortigi sin; tiel, kiam mateno alvenis li iras al ili en malamika maniero kiel antaue, kaj vidante ke ili estas tre doloraj pro la batoj kiujn li donis al ili la antauan tagon, li diras al ili ke, car ili espereble neniam povus eliri el tiu loko, ilia sola rimedo estus tuj fari finon de si mem au per trancilo au snuro au veneno; car, kial, diris li, vi elektus vivi, vidante ke la vivo estas akompanita de tiel multe da maldolceco? Sed ili petis ke li liberigu ilin. Je tiu li malbelege rigardis ilin, kaj jetante sin sur ili, sendube estus mortiginta ilin li mem, sed ke li falis en unu el siaj kutimaj konvulsioj (car kelkafoje en sunbrila vetero li falis en konvulsioj) kaj perdis dum kelke da tempo la uzon de siaj manoj; tial li sin eltiris kaj lasis ilin, kiel antaue, konsideri kion fari. Tiam la malliberuloj interparoladis inter si cu estas pli bone preni lian konsilon au ne; kaj tiel ili ekparoladis:—Frato, diris Kristano, kion fari? La vivo, kiun ni nun vivas estas mizera. Miaparte, mi ne scias, cu estas pli bone vivi tiamaniere, au morti tuj. Mia animo elektas sufokigon plivole ol vivon. Kaj la tombo estas pli sengena por mi ol tiu ci kelmalliberejo! Cu ni devas esti konsilataj de la Giganto?

Esperemo.—Ja, nia nuna stato estas terura, kaj morto estus pli bonvena al mi ol ciam tiele resti. Sed ankorau ni konsideru, la Sinjoro de la lando al kiu ni iras estas dirinta. "Ci ne devas fari mortigon"—ne, ne al alia homo; multe pli, do, ni estas malpermesitaj preni la konsilon de la Giganto mortigi nin mem. Cetere, li kiu mortigas alian nur faras mortigon sur lian korpon, sed kiam oni mortigas sin, tiu estas mortigi samtempe korpon kaj animon. Kaj plie, mia frato, ci parolas pri sengeno en la tombo; sed cu ci forgesas la inferon, kien certe la mortiginto iros? Car "nenia mortiginto havas eternan vivon." Kaj ni konsideru ree, ke la tuta lego ne estas en la mano de Giganto Malespero. Aliaj, gis tio, kion mi povas trovi, kaptigis de li same kiel ni, kaj ili ankorau forkuris el siaj manoj. Kiu scias cu Dio, kiu la mondon faris, ne volos igi tiamaniere ke Giganto Malespero mortu; au ke kelkatempe li forgesu enslosi nin; au ke li baldau povos esti prenita de alia el siaj konvulsioj antau ni, kaj perdi la uzon de siaj membroj. Kaj se iam tio reokazos, miaparte mi decidigas fortigi mian viran koron, kaj fari mian eblon por eliri el sub lia mano. Mi estas malsagulo ke mi ne provis gin fari antaue; sed tamen, mia frato, ni estu paciencaj kaj ni suferu iom plu; eble la tempo alvenos, kiu donos al ni gojan liberon; sed ni ne farigu niaj memmortigantoj. Per tiuj ci vortoj Esperemo nuntempe moderigis la animon de sia frato; kaj tiamaniere ili dauris kune en la mallumo tiun ci tagon, en sia malgoja kaj dolora stato. Nun, kiam la noktigo alproksimigis, la Giganto ree malsupreniras en la kelon por vidi cu siaj kaptitoj ankorau prenis sian konsilon; sed kiam li estas tien alveninta, li trovas ilin vivaj, kvankam, vere, nur vivaj; car nun de manko de pano kaj akvo, kaj pro la vundoj ricevitaj kiam li bategis ilin, ili apenau povas plu fari ol spiri. Sed, mi ripetas, li trovis ilin vivaj; je kio li ekkoleregis kaj diris al ili ke, car ili malobeis konsilon sian, estos pli malbone por ili ol se ili neniam estis naskitaj.

Je tio ci ili tre tremis, kaj mi pensas ke Kristano svenis, sed li retrovante sin iom, ili reprenis sian interparoladon pri la konsilo de la Giganto, kaj cu ankorau estus pli bone gin sekvi au ne. Nun Kristano ree sajnis esti preta tiel fari; sed Esperemo faris sian duan respondon jene:—Mia frato, diris li, cu ci ne rememoras kiel kuraga ci estis antaue? Apoliuno ne povis premegi cin, nek tiel povis fari ciuj, kiujn ci audis, au vidis, au sentis en la Valo de la Ombro de Morto. Kiajn malfacilajojn, teruron kaj miregon ci jam trapasis, kaj cu ci estas nun nur timoj? Ci vidas ke mi ankau estas en la subtera malliberejo kun ci, mi kiu estas nature homo tre plimalforta ol ci; ankau tiu ci Giganto vundis min same kiel ci, kaj forprenis la panon kaj akvon de mia buso, kaj kun ci mi malgojas sen la lumo. Sed iom pli ni ekzercu la paciencon. Rememorigu kiel ci kondutis cin vire ce Vaneca Foiro, kaj ne estis timigita nek per la Ceno nek la Kago, nek ankorau per la sanga morto. Tial almenau por eviti la honton en kiu ne estas deca ke oni trovas Kristanon, ni fortigu nin pacience kiel eble plej bone.

Nu, la nokto estante reveninta, kaj la Giganto kaj lia edzino estantaj lite, si demandis al li pri la kaptitoj, kaj cu ili ankorau prenis lian konsilon. Al kio li respondis—Ili estas obstinaj friponoj; ili elektas prefere porti ciujn fortuzojn al formortigi sin. Tiam diris si—Konduku ilin en la kastelan korton morgau, kaj montru al ili la ostojn kaj kraniojn de tiuj, kiujn ci jam estis mortigintaj; kaj kredigu ilin ke, antau semajno finigos, ci dissiros ilin, kiel ci faris al iliaj kunuloj antaue. Tiel, kiam tagigis, la Giganto ree iras ce ili, kaj kondukas ilin en kastelan korton, kaj montras al ili lau la ordono de sia edzino. Tiuj ci, diras li, estis antaue pilgrimantoj kiel vi; kaj ili pekiris sur miajn terojn kiel vi faris; kaj kiam placis al mi, mi dissiris ilin, kaj tiamaniere mi faros al vi post dek tagoj. Reiru malsupren ce via kelo! Kaj tiel dirante, li batis ilin laulonge la tuta vojo tien. Ili kusis, do, la tutan Sabaton en dolorega stato kiel antaue. Nu, kiam la nokto alvenis, kaj kiam Sinjorino Senkonfido kaj sia edzo la Giganto kusigis, ili rekomencis sian interparoladon pri siaj malliberuloj; kaj plie la maljuna Giganto miris ke li povis nek per siaj batoj nek konsilo finigi ilin. Sur tio, sia edzino respondis. Mi timas, si diris, ke ili vivadas esperante ke oni alvenos kaj liberigos ilin, au ke ili posedas slosajn malfermilojn ie, per kiuj ili esperas forkuri. Cu vi tiel diras, karino mia? respondis la Giganto, mi ekzamenos ilin la proksiman matenon.

Nu, Sabate cirkau noktomezo, ili komencis pregi, kaj daurigis pregi gis preskau tagigo. Nu, iom antau ol la taglumo, la bona Kristano, kiel unu duonmirigita, eksplodis en tiun ci pasian paroladon. Kia malsagulo, diris li, mi estas, tiamaniere kusi en malbonodora kelmalliberejo, kiam mi povis egale promenadi en libereco: Mi havas slosilon en mia brusto nomitan Promeso, kiu malfermos, mi estas certigita, ian sloson en Duba Kastelo. Tiam diris Esperemo. Tio ci estas bona sciigo; bona frato, ektiru gin el cia brusto kaj provu. Tiam Kristano eltiris gin el sia brusto kaj komencis provi ce la pordo de la kelo, kies riglilo, kiam li turnis la slosilon, cedis kaj la pordo subite kaj facile malfermigis, kaj Kristano kaj Esperemo ambau eliris. Tiam li iris al la ekstera pordo, kiu kondutas en la kastelan korton, kaj per lia slosilo malfermis tiun pordon ankau. Post tiu, li iris al la fera pordego, car estis necese ke oni devu malfermi tiun ankau; sed tiu sloso funkciis infere malfacile, ankorau la slosilo malfermis gin. Tiam ili elpusis la pordegon malferme por forkuri rapide; sed tiu pordego malfermante faris tian krakadon ke gi vekigis Giganto Malesperon, kiu rapide levigante sin por sekvi siajn kaptitojn, sentis siajn membrojn malapogi sin; car siaj konvulsioj sin reprenis, tiel ke li ne iel povis kuri post ili. Tiam ili piediris kaj atingis la Regan cefvojon kaj tiel estis savaj, car ili estis ekster lia regeco.

DIVERSAJ AVIZOJ.

Notice is hereby given that, by the kind permission of M. Themoine, the Free Class at The Gouin School (34, Harrington Road, near South Kensington Station) will be held on Wednesday, at 6.30, instead of Monday, commencing on February 3rd. Mr. E. A. Millidge has kindly consented to preside. The other free classes continue as before.

On Thursdays, 6.30, at The Gouin School, 16, Finsbury Circus, E.C., followed at 8 o’clock by a Conversation Class. For further particulars write to Miss Schafer, 8, Gloucester Crescent, Regent’s Park, N.W.

Every Tuesday, at The Raleigh College, Brixton Hill, S.W., at 8 p.m.

Every Tuesday, at The Commercial College, Woodgrange Road, Forest Gate, E., at 7.45.

Every second Monday in the month there is a Reading Circle at Mowbray House, Norfolk Street, Strand, at 6.30.

Kvankam la Esperanta movado estas tiel juna inter ni, Anglujo jam komencas disvastigi la lingvon tra la mondo. Estas malfelice, ke du el niaj plej agemaj kunverkantoj estas devigitaj forvojagi, unu al Hindujo, kaj alia al Australujo, sed, kvankam ni Londone perdas, sendube tiuj ci novaj teroj por la lingvo multe gajnos per la sindonemeco de ambau el tiuj ci Esperantistoj. Al ili, kaj al la rezultato de iliaj klopodoj, ni sendas ciujn bondezirojn.

En la lasta Esperantist trovigis tri problemoj kies solvojn nun aperos. (I). Milion’, Milton’. (II.) Anas’, Ananas’, amas’. (III.) Knab’, Bank’. Aglo, Olga.

Estis proponite presigi la nomojn de la divenintoj, sed tiel granda nombro de legantoj estas eltrovintaj la solvojn, ke spaco tute mankas. Se iu el ili ne estas ricevintaj la dekduon da Esperantaj postkartoj, ni petas, ke ili sciigu nin.

La Societo Esperanta Kihlie estas guinta la viziton de Sveda Samideanino, Fraulino Hilda Cederblad, kiu espereble, havos felican tempon kunparolante kun Anglaj Esperantistoj. Sendube la intersango de pensoj kun anoj de aliaj landoj estas la plej bona ilo por lerni Esperanton.

Plezure ni ricevis The Indian Magazine (price 3d. from Messrs. Phillips, 121, Fleet Street) kaj legis la tuton de la interesa parolado de Dr. Pollen, C.I.E., pri kiu estis anonco en nia Januara numero. Dek tri pagoj de tia legindajo devas esti suficaj por pusi kelkajn Esperantistojn ke ili acetu la gazeton.

Inter la Esperantistoj en Newcastle-on-Tyne estas tri fremdaj konsuloj. Kompreneble, konsulo estas unu el la unuaj por ekkoni la utilajojn de lingvo internacia, sed estas grava fakto ke, en tiu urbo, la reprezentantoj de Unuigitaj Statoj, Italujo kaj Belgujo estas Esperantistoj.

Jen interesega letero de sindonema apoganto.

"Estimata Sinjoro Redaktoro,—Gis nun mi neniam legis ion, au en la Esperantaj Gazetoj, au en la korespondado pri la utileco kaj facileco de la lingvo Esperanto en aliaj jurnaloj, pri la instruado de gi al geknaboj, kiuj nur lernis siajn patrujajn lingvojn. Certe mi ofte ricevis postkartojn de Francaj knaboj, kiuj diras ke ili eklernas Esperanton, kaj kolektas ilustritajn postkartojn au postsignojn k.t.p. Sed tiuj ci, kredeble, jam eklernis aliajn lingvojn. Cu neniu el niaj patroj Esperantistaj ekinstruas al siaj infanoj Esperanton? Kial ne? Sendube estus tre bone. Knaboj kaj knabinoj lernante fremdajn lingvojn ne kuragas paroli au skribi ilin kaj, ordinare, ne havas ian okazon por parolado kaj skribado. Sed kiom da knaboj estus felicaj se ili povus korespondadi pri kolektoj de postsignoj, au pri ludoj, objektoj de naturscienco k.t.p. se ili lernus, ke nun ekzistas lingvo tre facila por interrilatoj kun alilandaj knaboj.

Esperanto estas la plej viva kaj plej sana el ciuj lingvoj, car gi ne naskigis infaneto, sed maturaga, kaj ili sangigis kaj maljunigis.

Bone estus memori, ke ni estas la idoj de la estinteco, sed pli bone ke ni estas la patroj de la estonteco, kaj Esperanto ne estas nur praktika lingvo por hodiau sed gi alrigardas la estontan progresadon de la homaro, kaj povas konigi nin kun ciuj alilanduloj, kiujn ni nomas, sed sen ia kompreno de la vorto, niaj fratoj.

Kun respektaj salutoj, Via, Esperantisto, 4686."

Vere signifa letero! Mi bone memoras ke, estante en Havro, mi renkontis du belajn infanetojn, kiuj bone parolis Esperanton, kiun zorge instruis je ili la gepatroj. Kaj sajne infanoj tre amas Esperanton. Certe en Anglujo, mi ciam observis, ke la plej interosituloj estas ofte geknaboj. Eble la propono, ke ili eklernu tian novan lingvon, enhavas iom da novajo, kaj tial estas precipe interesa. Sed ne estas dubeble, ke la studio de Esperanto plene taugas por la instruado de infanoj, car gi estas lingvo facila, senescepta, kaj logika, kaj, pli ol cia, la lernantoj de Esperanto devas pripensi, ne nur memori.

PRI SCIENCAJ AFEROJ.

Provoj estos farintaj de Doktoro de Forest por plirapidigi la elsendon de signaloj. Antau malmultaj tagoj li sukcese signalis po tridek vortoj dum minuto, kaj li kredas ke li povos signali po kvindek vortoj dum minuto, per sia sistemo kiu malsimilas al tiu de Signor Marconi. Membroj de la Postoficejo kaj de la Mar- kaj Militafakoj ceestis ce tiuj ci provoj apud Holyhead.

La elektra forigo de nebulo, pri kiu sukcesaj eksperimentoj jam estas faritaj, estos, kiam perfektigita, utilega sur la maro. Sir Oliver Lodge,[2] kiu laboras pri tiu ci afero kaj kiu gis nun sukcesis, komencos eksperimentojn sur la rivero Mersey. Li starigos sur cia bordo mastojn, tiuj je unu flanko havos flamojn pozitive sargitajn, kaj je la alia, havos malpozitivajn flamojn. Por fari tiujn ci provojn, oni devas uzi fluon de pli ol 100,000 voltoj. Oni esperas ke, per tiu ci ilo, oni povos klarigi la riveron je nebuloj.

Antau ne longe Sinjoro Curie, paroladante en Parizo pri Radiumo, montris ke ne estas eble sargi elektroskopon kiam radiumo apudestas. Por tiun ci efektivigi oni devis kovri la radiumo per dika kovrilo de plombo, kaj gin porti al la malproksima fino de la cambro. Tiam, kiam la elektroskopo estis sargita, gi tuj dissargigos kiam la radiumo estas apudportita.

Esperantist 8105.